معراج السعاده صفحه 881

فی الدارین و استوجب الثناء

یعنی : هرگاه پنهان و آشکار بنده مؤمن ، مساوی باشد ، در دو جهان ، عزیز ومستوجب آفرین و ستایش است .

و ان خالف الاعلان سرا فما له*** علی سعیه فضل سوی الکد و العنا

و اگر ظاهر او مخالف باطن باشد ، و ظاهر را به اعمال خیر آراسته و باطن او بی خبرباشد ، هیچ اجر و مزدی از برای عمل او نیست مگر تصدیع و رنجی که کشیده است .

کما خالص الدینار فی السوق نافق*** و مغشوشه المردود لا یقتضی المنی

همچنان که طلای بی غش در بازار ، رایج و در عوض آن هر چه خواهی می دهند ، وآنچه در آن غش باشد به تو رد می کنند ، و آرزوی تو از آن بر نمی آید ، و شکی نیست هر عملی را که در آن غش باشد که ظاهر آن آراسته و باطن آن موافق ظاهر نباشد رد به تو می شود .

«قلب روی اندوه» (1) نستانند در بازار حشر*** خالصی باید که از آتش برون آید سلیم

کذب در اخلاق و مقامات دین

اما کذب در اخلاق و مقامات دین ، آن است که : ادعای صفاتی چند کند ، چون : خوف از خدا و رجا و صبر و شکر و تسلیم و رضا و معرفت و زهد و امثال اینها ، و اسم آنها را بر خود ببندد و از حقیقت و آثار آنها بی خبر باشد . و در او از لوازم آنها اثری نباشد . و چنین شخصی نیز کاذب است . مثلا ملاحظه می کنیم که چنانچه کسی ازپادشاهی قهار ، یا امیری صاحب اقتدار