معراج السعاده صفحه 888

: چون آفتاب غروب کند . آن شخص گفت : هرگاه تانصف شب غروب نکند چه باید کرد ؟ گفت : باید افطار نکرد . و به خاطر جمع ، مشغول درس و بحث خود شد . پس عاقل را لازم است که : مراقب زبان خود باشد و از فتنه آن غافل نگردد .

زبان بریده ، به کنجی نشسته «صم بکم» (1)*** به از کسی که نباشد زبانش اندر حکم

صمت و خاموشی ضد آفات و مفاسد زبان

و بدان که : ضد همه آفات زبان و مفاسد آن ، صمت و خاموشی است . و کسی راخلاصی از آفات زبان جز به آن نیست . و آن از محاسن «شیم» (2) ، و صاحب آن در نزد همه کس عزیز و محترم است . و باعث جمعیت خاطر و افکار ، و موجب دوام هیبت ووقار ، و فراغت از برای ذکر و عبادت ، و سلامتی در دنیا و آخرت است .

و از این جهت سید رسل صلی الله علیه و آله فرمود : «من صمت نجی» . یعنی : «هرکه خاموشی را شعار خود ساخت نجات یافت» . (3) و فرمود : «هر که ایمان آورد به خدا و رسول ، باید هر سخنی که می گوید خیر باشد یاخاموش نشیند» . (4)

اعرابی به خدمت آن حضرت آمد عرض کرد : «مرا به علمی دلالت کن که داخل بهشت شوم . فرمود : گرسنگان را سیر کن . و تشنگان را سیراب نمای . پس اگر قدرت براینها نداشته باشی زبان خود را از غیر سخن حق و خیر محافظت کن که به این سبب برشیطان غالب می گردی» . (5)

و فرمود : «چون

1- 64. کر و گنگ .
2- 65. جمع «شیمه» به معنای خوی و عادت
3- 66. محجه البیضاء ، ج 5 ، ص 192 . و احیاء العلوم ، ج 3 ، ص 93 و 96 .
4- 67. محجه البیضاء ، ج 5 ، ص 194 . و کنز العمال ، ج 3 ، ص 353 ، خ 6900 .
5- 68. احیاء العلوم ، ج 3 ، ص 95 . و محجه البیضاء ، ج 5 ، ص 195 .