معراج السعاده صفحه 89

س طالب سعادت ابد ، باید در هیچ حالی دست از طلب ندارد ، و از رحمت خداوند متعال نومید نشود ، و کمر طلب در میان بندد ، و دامن همت بر کمر زند ، و طلب تایید و توفیق از پروردگار شفیق مجید نماید .

شباهت علم اخلاق به علم طب

و بدان که : همچنان که کسی فاقد صفات کمالی است ، سعی در تحصیل آن وازاله ضدش بر او لازم است ، همچنین صفت کمالی که از برای آدمی حاصل است ، جهد در محافظت و ابقاء آن واجب است ، مانند صحت بدن ، چون اگر کسی را مرضی باشد سعی در دفع آن و تحصیل صحت باید کند ، و اگر صحیح و سالم باشد مراعات حفظ صحت را می باید نماید . و از این جهت است که فن طب را منقسم به دو قسم کرده اند : یک قسم ، در حفظ صحت ، و دیگری در دفع مرض . و چون علم اخلاق نیزشبیه به علم طلب است ، بلکه طب حقیقی آن است ، پس علم اخلاق نیز منقسم به دوقسمت می شود : یکی در کسب فضایل ، و دیگری در دفع رذایل . و به جهت مشابهت این دو علم ، این علم را «طب روحانی» گویند ، همچنان که طب متعارف را «طب جسمانی» نامند .

و از این راه بود که جالینوس طبیب (1) در نامه ای که به خدمت حضرت مسیح - علی نبینا و آله و علیه السلام - فرستاد نوشت که : «من طبیب الابدان الی طبیب النفوس» یعنی : «این نامه ای است از طبیب بدنها به سوی طبیب روحها» .

فصل دوم : مقدمات تزکیه نفس

بدان که : لازم است