معراج السعاده صفحه 90

از برای طالب پاکی نفس از اوصاف رذیله ، و آرایش آن به صفات جمیله ، اجتناب از چند چیز :

اول : اجتناب از مصاحبت بدان و اشرار را لازم داند . و دوری از همنشینی صاحبان اخلاق بد را واجب شمارد ، و احتراز کند از شنیدن قصه ها و حکایات ایشان ، و استماع آنچه از ایشان صادر شده و سرزده . و با نیکان و صاحبان اوصاف حسنه مجالست نماید ، و معاشرت ایشان را اختیار کند ، و کیفیت سلوک ایشان را با خالق و خلق ملاحظه نماید . و از حکایات پیشینیان و گذشتگان از بزرگان دین و ملت و راهروان راه سعادت مطلع شود ، و پیوسته استماع کیفیت احوال و افعال ایشان را نماید ، زیرا که : صحبت باهر کسی مدخلیت عظیم دارد در اتصاف به اوصاف و تخلق به اخلاق او .

نار خندان باغ را خندان کند*** صحبت نیکانت از نیکان کند

چون طبع انسان دزد است ، و آنچه را مکرر از طبع دیگر می بیند اخذ می کند . و سراین آن است که : از برای نفس انسانی چندین قوه است ، که بعضی مایل به خیرات وفضایل ، و بعضی مقتضی شرور و رذایل هستند ، و پیوسته این قوا با یک دیگر در مقام نزاع و جدال اند ، و از برای هر یک از آنها که اندک قوتی حاصل شد و جزئی معینی به هم رسید ، بر آن دیگری به همانقدر غالب می شود . و نفس را مایل به مقتضای خودمی کند .

و شکی نیست که : مصاحبت با صاحب هر صفتی و شنیدن حکایات و افعال او