معراج السعاده صفحه 928

برای تو حاصل می شود ، و آنکه مذمت تو را کرده مورد غضب الهی گردد . علاوه بر این ، به تجربه ثابت ، و اخبار و آثار شاهد است بر اینکه : هر که میان خود و خدا از عیبی خالی باشد ، به عیب گوئی دیگران مرتبه او ساقط نمی شود و مذمت کسی به او ضرر نمی رساند . چنان که مشهور است که : «سر بی گناه ، به پای دار نمی رود» . بلکه ، غالب آن است که : آن عیب گو در نظرهابی وقع ، و در میان مردم رسوا می گردد .

آری ، کسی که خداوند عالم او را پاک داند ، به عیب گفتن ناپاکی ، معیوب نمی شود .

و از مذمت دیگران پست و مذموم نمی گردد . و آن ذم و پستی به مذمت کننده راجع می شود .

کی شود دریا ز پوز سگ نجس ***کی شود خورشید از پف «منطمس» (1)

ای بریده آن لب و حلق و دهان*** کان کند پف سوی ماه آسمان

تف به رویش بازگردد بی شکی*** تف سوی گردون نیابد مسلکی

و آنچه مذکور شد معالجه علمی است .

علاج عملی صفت مذکور

اما علاج عملی آنکه : چون کسی مدح او را گوید روی از آن گرداند و سخن او راقطع کند ، بلکه با او درشتی و نکوهش کند ، و آنچه مقصود او است به عمل نیاورد . و درخصوص مذمت کننده ، بر خلاف این ، رفتار کند تا به تدریج این صفت نقص ، از اوزایل شود . و مدح و ذم در نظر او مساوی گردد . به این معنی که : از