معراج السعاده صفحه 954

به سنجیده ها می دهد کوه رنج

کند هر چه خواهد بر او حکم نیست*** که جان دادن و کشتن او را یکی ست

نشاید سر از حکم او تافتن*** نه جز او توان حاکمی یافتن

علاوه بر اینها آنکه : سبب شدن عبادت ریایی از برای فساد عبادت و سخط رب العزه یقین و معلوم ، و آنچه از مردمان منظور ست حصول آن ، احتمالی و موهوم است . وبسا باشد که حق - تعالی - ریای تو را بر ایشان ظاهر گرداند . و بر تقدیری که ظاهر نشودو در دام تدلیس تو افتند جزم نیست که ایشان به مدح و ثنای تو زبان گشایند . یا از ایشان نفعی به تو رسد . و بر تقدیری که نفع دنیوی به تو عاید گردد همه آن خواری و مذلت ، ومشوب به صد هزار منت است . با وجود اینها هر که مبتلا به ریاست ، همیشه در دنیامتزلزل و مشوش خاطر است ، زیرا مقصود او رضای مردم و دل جوئی ایشان است ، وهر کسی را خواهشی و هوایی ، و هر دلی را میلی و رضایی است . و دل مردم به اندک چیزی متغیر می گردد .

پس پیوسته باید متوجه بوده ، پاس خشنودی ایشان را داشته باشد . و چون طایفه ای را از خود راضی می کند جمعی دیگر از او می گسلند . و چون دل یکی را می جویددیگری از او دل شکسته می گردد . و با همه اینها همچنان که اخبار و آثار بر آن شاهد ، وبه تجربه و عیان ثابت است ، هر که دست از رضای حق برداشته ، طالب