معراج السعاده صفحه 96

که : دیگران را آئینه عیوب خود کند ، و آنچه از ایشان سرزند تامل در قبح و حسن آن کند ، و به قبح هر چه بر خورد بداند که چون آن عمل از خود او نیز سر زند قبیح است ، و دیگران قبح آن رابر نمی خورند ، و پس سعی در ازاله آن کند . و طالب سعادت را واجب است که در آخرهر شبانه روزی محاسبه اعمال و افعال خود را کند و آنچه از او سر زند به نظر در آورد ، دفتر اعمال آن روز و شب را گشوده سراپایش را مرور کند ، و تفحص نماید از آنچه ازاو صادر شده ، پس اگر بدی از او به وجود نیامده ، و فعل قبیح از او سرنزده حمد خدا رابه جا آورد ، و شکر توفیق او را نماید ، و اگر مرتکب قبیحی شده باشد ، با نفس خودعتاب کند و خود را ملامت کند و توبه و انابه نماید .

فصل سوم : تشخیص امراض نفسانی

تشخیص امراض نفسانی

مذکور شد که : علم اخلاق که طب روحانی است مشابه است با طب جسمانی ، وقانون کلی در معالجه امراض جسمیه آن است که : ابتدا تشخیص مرض داده شود وجنس آن شناخته شود ، و بعد از آن تفحص از سبب حدوث آن مرض شود ، سپس در صدد معالجه آن بر آید .

و معالجاتی که می شود یا معالجات کلیه است ، که تخصیص به مرضی دون مرضی ندارد ، بلکه شامل جمیع امراض است ، یا جزئیه که مخصوص به مرضی معین است .

لهذا ، باید طبیب ارواح و کسی که در مقام