معراج السعاده صفحه 963

میان اطلاع بهایم بر طاعت تو ، و اطلاع انسان بر آن نبوده باشد .

آن را روا بود که زند لاف مهر دوست*** کز دل به در کند همه مهری و کینه ای

پس ، مادامی که از برای بنده در احوال و اعمال او ، به جهت مشاهده کسی تفاوت حاصل می شود ، از ملاحظه چهارپایی از اخلاص خالص خالی است . و باطن او به شوائب آلوده است .

و بدان که : - همچنان که سابق بر این مذکور شد - آن قصدی که با قربت ممزوج ، وغرضی که با اخلاص مخلوط است ، اگر ریا باشد ، یعنی : از غرضهای دنیویه باشد ، که راجع به حب جاه یا طمع به مال است ، عبادت را فاسد می کند ، خواه آن قصد ، غالب رقربت باشد یا مساوی آن ، یا از آن ضعیف تر باشد . و علاوه بر این که عمل باطل می شود ، به جهت ریا ، عذاب علیحده بر آن مترتب می گردد . و اگر آن عبادت ازواجبات باشد ، عذابی دیگر به جهت ترک آن عبادت نیز ثابت می شود . مگر اینکه قضایی باشد [قابل قضا کردن باشد] که آن را قضا کند . و اگر از مقاصد صحیحه شرعیه باشد ، که به حسب شریعت مقدسه رجحانی داشته باشد ، مثل تعلیم غیر ، یا اقتدای غیر به او و امثال اینها ، عبادت را فاسد نمی کند ، و از اجر و ثواب ، چیزی کم نمی گردد .

فصل : فضیلت و شرافت اخلاص

بدان که : اخلاص ، مقامی است رفیع از مقامات مقربین ، و منزلی است منیع از منازل راه دین .