حکمت عملی ( تهذیب نفس ، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسی) صفحه 121

و ((غبطه ناپسند)) آن است که شوق و علاقه متوجه شهوات و لذّات باشد .

درمان سایر بیماریهای روحی

هرکس که در این مباحث مطرح شده دقّت کند راه درمان سایر بیماریهای روحی را نیز فرامی گیرد . مثلاً در مورد ((دروغ )) باید بیندیشد که منافات با هدف و فلسفه وجود انسان دارد ؛ زیرا تمایز انسان از سایر حیوانات به ((نطق )) است و غرض از نیروی ((نطق )) ، اظهار فضیلت است و ((دروغ )) ضد فضیلت است پس خاصیت و ویژگی انسان را باطل می سازد . و علّت دروغ گفتن یا مال طلبی و یا جاه طلبی و خواسته هایی از این قبیل است و نتیجه آن هم چند چیز است :

1 - آبروریزی .

2 - از دست رفتن امور مهّم .

3 - سخن چینی کردن .

4 - سعایت و بدگویی از دیگران .

5 - تهمت و افترا .

6 - آزمند کردن ظالمان .

و در مورد ((لاف زدن و خودستایی )) باید بیندیشد که علّت آن چیرگی نیروی غضب بر شخص لاف زن و تخیّل کمالی است که در آن شخص وجود ندارد . پیامدهای این رذیله عبارتند از :