حکمت عملی ( تهذیب نفس ، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسی) صفحه 40

فصل هفتم : خیر و سعادت که همان کمال مطلوب است

خیر و سعادت که همان کمال مطلوب است

چون هر کاری دارای هدفی است ، هدف از کمال نفس نیز ((سعادت )) است که نسبت به انسان ((خیر)) محسوب می شود . پس سزاوار است که به ماهیّت خیر و سعادت اشاره ای بشود تا انگیزه ای برای ناقصان و تشویقی برای آگاهان و سرور وفرحی برای کاملان گردد .

سخنی از ارسطوی حکیم واستاد ابوعلی (ره )

ارسطوی حکیم ، کتاب ((اخلاق )) خود را با این فصل آغاز نموده والحق والانصاف که راءی او در این باب صائب بوده است (42) ؛ می گوید : آغاز تفکر ، پایان عمل و پایان تفکر ، آغاز عمل است . مثلاً نجّار تا در آغاز تصوّر فایده تختخواب را نکند هرگز به فکر ساختن آن نمی افتد وتا کیفیت ساختن آن را به طور کامل در ذهن نیاورد به ساختن آن نمی پردازد و تا ساخته نشود فایده آن که در آغاز یک فکر بیشتر نبود حاصل نمی شود ، هکذا عاقل تا تصوّر خیر و سعادت را که نتیجه کمال نفس هستند نکند به فکر تحصیل کمال نمی افتد و تا آن خیر و سعادت حاصل نگردند برای او فایده ای در بر ندارد .

و استاد ابوعلی ؛

از زبان ارسطو نقل می کند که در کتاب اخلاق خویش گفته است : ((نوجوانان یا کسانی که در حال و هوای آنان بسر می برند از این کتاب بهره چندانی نمی برند و منظور از نوجوانان ، افراد کم سنّ و سال نیست ؛ چرا که عمر را در این باب تاءثیری نیست ؛ بلکه مراد کسانی هستند که به شهوات جسمی پرداخته اند)) .

آنگاه استاد ابوعلی در کتاب اخلاق خود می گوید : ((و من که در این فصل از کتاب خویش بحث از خیر و سعادت کردم . نمی خواستم که اینگونه افراد به آن برسند بلکه قصدم آن است که به گوش آنها برسد و متوجّه بشوند که بشر می تواند به خیر و سعادت دست یابد تا انگیزه ای در آنها پیدا شود و اگر توفیق رفیقشان گردید به آن راه یابند)) .

ما نیز می گوییم : به عقیده حکمای پیشین خیر بر دو نوع است : 1 - خیر مطلق 2خیر نسبی .

((خیرمطلق )) غایه الغایات است که مقصود از وجود آن وجود همه موجودات می باشد