حکمت عملی ( تهذیب نفس ، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسی) صفحه 42

.

و امّا ((خیر نافع و مفید)) آن خیراتی هستند که فی نفسه مطلوب نیستند ولی به خاطر رسیدن به خیری مطلوبند مانند ثروت و مکنت .

تقسیم خیرات به گونه دیگر نیز قابل تصوّر است و آن اینکه : خیرات یا اهدافند و یا نیستند و اهداف یا تام هستند و یا غیر تام . اهداف تام سعادتی هستند که هنگام حصول ، دیگر صاحب آنها بیش از آن نمی طلبد برخلاف اهداف غیر تام مانند سلامتی و فراخ دستی که با حصول آنها نیاز به چیزهای دیگر نیز هست . و اما خیراتی که هدف نیستند مانند آموختن علم و دانش و معالجه و تمرین .

تقسیم دیگر خیرات به این صورت است که : خیرات یا نفسانی هستند و یا بدنی و یا غیر از این دو و به عبارت دیگر خیرات یا معقول هستند و یا محسوس .

تصور خیر در مقولات عشر(43)

برخی از دانشمندان خیر را در مقولات عشر که شامل همه موجودات است قابل تصور دانسته اند و گفته اند :

خیر در ((جواهر)) مثل : جوهر عقل که مبدع اوّل و منتهای همه موجودات است و منتهای آن خداوند می باشد .

خیر در ((کمّ)) مثل : مقدار معتدل و عدد تام .

خیر در ((کیف )) مثل : لذات جسمانی و نفسانی .

خیر در ((نسبت )) مثل : ریاست و دوستی .