حکمت عملی ( تهذیب نفس ، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسی) صفحه 83

((عادل )) حکم به مساوات نموده و در ابطال این فسادها می کوشد و نقش جانشین شریعت الهی

را در این مورد ایفا می کند و لذا گفته اند : ((اَلْخَلافَهُ تُطَّهِرُ اْلاِنْسانَ))(55) .

سپس ارسطو ادامه می دهد که : عوام کسی را شایسته حکمرانی می دانند که از نظر خاندان و فامیل سرشناس و مشهور و یا از نظر مال ثروتمند باشد ، در حالی که اهل دانش و بینش یکی از شرایط مهم حکومت را فضیلت و حکمت می دانند ؛ زیرا این دو موجب ریاست و سیادت واقعی است و هر فردی را به مرتبه شایسته خود می رساند .

علل ضررها و زیانها

و امّا عوامل انواع ضرر و زیان چهار چیز است :

1 - ((شهوت )) که پستی و ردائت را در پی دارد .

2 - ((شرارت )) که ستم را به دنبال خود دارد .

3 - ((خطا)) که حزن و اندوه را در پی دارد .

4 - ((شقاوت )) که موجب حیرت آمیخته با ذلت و اندوه می گردد .

و امّا ((شهوت )) اگر باعث ضرر رساندن به غیر گردد ، انسان از آن لذتی نمی برد ؛ زیرا در صورتی مرتکب آن می شود که به مقصود خود برسد .