عبرت های روزگار صفحه 209

جای دارد.

ذوق در غم هاست پی گم کرده اند***آب حیوان را به ظلمت برده اند (1)

غم اولیا

بر این اساس، غم و شادی را می توان به دو صورت تصویر کرد، چرا که پاره ای از شادی ها و نیز غم ها، به حقیقت شادی و غم می باشند، و پاره ای نیز این گونه نیستند.

حال، شادی و غم به هر صورتی که باشند، محصول و معلول رفتار و کردار انسان خواهند بود و هیچ تفاوت نمی کند که چنین انسانی در ردیف انبیا باشد، و یا اولیا، و یا هر کسی دیگر.

بنابراین، غمی که به انبیاء و اولیا رسیده است حاصل شیوه رفتار و منش و اعمال ایشان نیز بوده است.

آیا اگر انبیایِ گرام و اولیایِ مکرم راه راستی و درستی پیشه خویش نمی ساختند، این گونه در کمند بلا و محنت گرفتار می آمدند؟ هرگز!

از این رو باید گفت: منش ایشان، ایشان را در تیررسِ مصیبت و غم ها قرار داده است، البته غم هایی که مردمان کوته بین آنها را غم می انگارند. حال آنکه عین شادی می باشند. و در حقیقت نوعی دیگر از شادی و خندیدن خواهند بود.

عشق آموخت مرا شکل دیگر خندیدن (2) و کسانی که در این دیار دنیا از دست این گونه غم ها گریان نباشند، باید بر آنان خنده مستانه زد.