اسرار نماز صفحه 113

پس هرچه که شربتی خورد از این مشربه ، اختیار نمی کند بر این حال هیچ حالی را و نه بر این وقت هیچ وقتی را بلکه برمی گزیند او را به همه طاعتها و عبادتها، از جهت آنکه در قرآن مناجات با پروردگار است بلاواسطه .

لاجرم ببین که چگونه می خوانی پروردگارت را و چگونه قبول می کنی بساط ولایت او را و اوامر و نواهی حضرت ربوبی را چگونه بجا می آوری . وانه کتاب عزیز لا یاءتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه تنزیل من حکیم حمید سوره فصلت آیه 42 پس همانا قرآن کتاب توانائی است که هیچ بیهودگی نه از جلو و نه از پشت سر، به او راه ندارد چه آنکه آن کتابی است که از نزد خداوند دانای ستوده ، فرستاده شده است پس خواندن به تاءنی و قرات کن آن را با مدارا و ترتیل ، و بایست نزد وعده های خیر و وعیدهای بیم انگیزش ، و تفکر نما در امثال موعظهای آن ، و حذر کن از اینکه مبادا در اقامت تو حرفی از آن ضایع شود از حد خودش .

6- رکوع

چون برسی به رکوع ، تجدید کن در دلت ذکر کبریای الهی و عظمت او را و خساست کل ما سوی الله را

و یاد کن از بین رفتن و فانی شدن آنها را و بردار دستهایت را و بگو: الله اکبر در حالی که پناه برنده باشی به عفو الهی از عذاب خدا، و در حالی که متابعت کننده باشی از سنت پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله ) پس تجدید کن رقت و تواضع و فروتنی خود را به رکوعت ، و جهد کن در رقت قلب و تجدید خشوع و مستعشر شو به عزت و توانائی مولایت و ببین پستی خود را در جنب برتری پروردگارت پس استعانت بجوی بر تقریر و برجا داشتن اینها در دلت ، در همان حال که به زبان جاری می شود پس مکرر کن ذکر رکوع را، و تسبیح نما پروردگارت را و تنزیه کن و شهادت ده برای او به عظمت و کبریا و به اینکه او سبحانه ، عظیم تر است از عظیمی به گفتن سبحان ربی العظیم و بحمده منزه و پاک می دانم پروردگار بزرگوار خود را با یاد کردن من ستایش او را و تکرار کن این کلمات مبارکه را به زبانت ، تا مؤکد و برقرار شود این معنا در دلت ، به سبب تکرار آن و مقرر گردد در ذات تو به سبب تذکار و یاد کردن آن ، و هرچند بسیار بگوئی ذکر رکوع را زیاد می شود خشوع تو و رفعت تو در نزد مولای خود پس بردار سرت را از رکوع در حالی که امیدوار به رحمت او باشی و مؤکد و ثابت گردان امیدواری را در دلت به گفتن : سمع الله لمن حمده اجابت می کند

خدا آن کسی را که ، حمد کند او و شکر او بگوید پس بعد از گفتن این حمد، بگو شکری را که مقتضی زیادت نعمت است یعنی بگو: الحمدلله رب العالمین و در این حالت ، غایت خضوع و نهایت تذلل است ، هرگاه رعایت کنی حق رعایتش را.

حضرت صادق صلوات الله علیه فرموده است : لایرجع عبد رکوعا علی الحقیقه الا زینه الله بنور بهائه ، و اظله فی ظلال کبریائه ، و کساه اصفیائه هیچ بنده ای نیست که حقیقت رکوع را بجا بیاورد، مگر آنکه خدای تعالی زیور می دهد او را به نور تابنده خود و سایه می اندازد بر سر او، به سایه کبریاء خود و می پوشاند او را لباس برگزیدگان خود.

بدان که رکوع در مرتبه اول و سجود در مرتبه ثانی است . پس هر کس ایتان کند اولی را و کامل کند آن را، صلاحیت می رساند برای دومی . و در سجده ، ادب است و کسی که ادب ندارد، صلاحیت قرب ندارد. پس رکوع کن مثل رکوع کسی که خاضع و متذلل باشد مر خدای را، و فرود آی در تحت سلطنت و پادشاهی او و محافظت کن جوارح اعضای خود را مثل حفظ کردن ترسنده محزونی که فوت شده باشد از او فائده راکعین .

حکایت کرده اند از ربیع بن خثیم که تمام شب را در یک رکعت نماز به صبح می رسانید، چون صبح می شد، ناله میکرد و می گفت : آه که پیشی گرفتند مخلصان .

و تمام کن رکوع خود را به راست کردن پشت خود و خم کردن در