اسرار نماز صفحه 118

باری فکر کن که چه چیز می خواهی و چه سوال می کنی و ضمنا بدان که حقیقت دعا، استجابت و اطاعت نمودن همه اعضاء و جوارح است از برای حق ، و به مشقت انداختن نفس است در مشاهده پروردگار و ترک اختیار خود است جمیعا و تسلیم همگی امور است ظاهرا و باطنا به سوی خدا تعالی پس اگر بجا نیاوردی دعا را به شروط خود، منتظر اجابت مباش ، بدرستی که خدا عالم السر و الخفیات است بسا باشد که دعا کنی به چیزی و می داند که خدای تعالی که نیت تو غیر آن است گفتند: بعضی از صحابه حضرت رسول (صلی الله علیه وآله ) بعضی دیگر را که شما انتظار باران می کشید به دعای خود، ولی من انتظار سنگ می کشم که ببارد.

و بدان که اگر بدون فرموده و دستور الهی ما دعا کنیم از روی اخلاص ، خدای تعالی مستجاب می گرداند به تفضل خود دعای ما را،

پس چگونه مستجاب نمی گرداند دعای ما را و حال آنکه البته ضامن شده است استجابت کسی را که بجا آورد شرائط آن را و سؤ ال کردند از حضرت رسول (صلی الله علیه وآله ) از اسم اعظم فرمود که : هر اسمی از اسماء خدا اعظم است ، تو خالی کن دلت را از ماسوی الله و بخوان خدای را به هر اسمی که خواسته باشی ، و در حقیقت نیست خدای تعالی را اسمی پست از سم دیگر، بلکه او خدای یگانه قهار است و فرموده پیغمبر خدا (صلی الله علیه وآله ) ان الله لایستجیب الدعاء من قلبه لاه خدا مستجاب نمی کند دعائی را که از دل بازی کن بیرون آید.

و از جمله شرائط دعا آن است که : خالص گردانی باطنت را لوجه الله فقط برای خدا پس آن وقت ، بشارت باد تو را به یکی از سه چیز، یا آنهم تعجیل می کند برای تو آنچه را سوال کرده ای ، یا آنکه ذخیره می فرماید آن را به بزرگتر از آن و یا آنکه برمی گرداند از تو بلاهای گوناگون را به سبب دعای تو، که اگر بفرستد آن بلاها را به تو، هر آینه هلاک می شوی .

و فرموده رسول خدا (صلی الله علیه وآله ) که حق تعالی فرموده است : من شغله ذکری عن مسئلتی ، اعطیه افضل ما اعطی السائلین کسی که مشغول بگرداند او را ذکر من ، به طوری که حاجت خود را فراموش کند من در عوض می دهم به او بهتر از آن را که به حاجت طلب

کنندگان می دهم یعنی : اگر بنده عوض آنکه از خدا حاجت بخواهد ذکر و تمجید خدای را بگوید و مشغول گردد به ذکر خدا، بهتر از آنچه طلب می کرد به او خواهد داد.

حضرت صادق صلوات الله علیه فرموده : لقد دعوت الله مره فاستجاب لی و نسیت الحاجه لان استجابته باقباله علی عبده عنده دعوته اعظم و اجل مما یرید منه العبد، و لو کانت الجنه و نعیمها الابدت ولکن لایعقل ذلک الا العاملون العارفون الفائزون صفوه الله و خواصه یک روز حاجتی داشتم و خدا را یاد کردم و ذکر او را گفتم ولی نام حاجت خود را نبردم ، با این وجود، خدا حاجت مرا برآورد، به واسطه آنکه استجابت و روی کردن خدا به بنده خود هنگام دعاء خواندن ، بهتر و برتر است از حاجتی که بنده در دل خود دارد (یعنی : حالت شوق و جذبه خداوند که هنگام دعا، شامل حال دعا کنندگان مخلص می شود و لذت این جذبه چنان دلپذیر است که همه چیز را از ذهن انسان خارج می کند، حتی حاجت خود را هم فراموش می کند) اگر چه آن حاجت بهشت و همه نعمتهای دائمی آن باشد، ولی این معنا را نمی یابند مگر کسانی که در این راه کار کرده باشند و دوستدار و شناسا و بهره مند و برگزیده خدا و از بندگان خاص او باشند و همین قدر کافی است در وظیفه دعا.

و اگر در بعد از دعا بخوانی چیزی از قرآن را، سزاوار آن است که تدبر کنی بعضی از وظایف قرائت را، تا آنکه قیام کرده باشی

به شروط آن و امتثال رسوم و حدود آن را نموده باشی چنانچه سزاوار است و آنچه وارد شده است در ثواب قرائت قرآن و ترغیب بر آن ، ما ذکر می کنیم ملخص وظائف آن را و آن امری چند است .

وظایف قرائت قرآن