اسرار نماز صفحه 121

لاجرم آگاه باش که مجرد قصه مقصود نیست ، بلکه مقصود اعتبار گرفتن مسلمانها از اخبار گذشتگان است . و اعتقاد مکن که هر خطابی که خاص قومی است در قرآن ، مراد به آن قوم خصوص باشد. مثلا خداوند در سوره مبارکه طه آیه 80 و 81 خطاب به قوم بنی اسرائیل می فرماید:

خطاب به قوم بنی اسرائیل می فرماید: یا بنی اسرائیل قد انجیناکم من عدوکم و واعدناکم جانب الطور الایمن و نزلنا علیکم المن والسوی کلو من الطیبات ما رزقناکم ولاتطغوا فیحل علیکم غضبی و من یحلل علیه غضبی فقد هوی ای بنی اسرائیل ما شما را از دست دشمن بی

رحم نجات دادیم و با شما وعده گذاشتیم در وادی ایمن و کوه طور، تا به مناجات موسی ، کلام حق را بشنوید و برای شما هنگام سرگردانی در بیابان ، من و سلوی فرستادیم حالا که نجات پیدا کردید و دشمن شما را بین رفت ، هوشیار باشید که از روزی حلال ، و طیب ، بخورید، و مبادا در خوردن روزی حلال اسراف و زیاده روی و طغیان کنید، زیرا نتیجه اسراف و زیاده روی در خوردن ، غضب خداست و هر قوم و یا هرکس ، مشمول غضب من گردد، البته خوار و هلاک خواهد شد این دو آیه مورد خطاب به بنی اسرائیل بود، در زمان حضرت موسی (علیه السلام ) اما در حقیقت دستور اکید است برای همه انسانها در طول تاریخ ، که درخوردن اسراف و طغیان نکنند، وگرنه البته مورد غضب خدا واقع شده و خوار و ذلیل و هلاک خواهند شد و تاریخ پر است از نابودی اقوام و افرادی که در خوردن اسراف کردند و هلاک شدند ولی متاءسفانه در هر دوره و زمان ، چشم عبرت بین ، خیلی کم است .

بدرستی که قرآن وسائر خطابهای شرعیه که وارده است از باب ایاک اعنی و اسمعی یا جاره می باشد. (یعنی : به در می گویم تا دیوار بشنود) و همه آنها نور و هدایت و رحمت است مر عالمیان را و از این جهت است که امر نموده خدای تعالی کافه خلق را به شکرانه نعمت کتاب خود.

لذا فرموده است : و اذکروا نعمه الله علیکم و ما انزل علیکم من الکتاب و الحکمه

یعظکم به سوره بقره ، آیه 231 یاد آورید نعمت خداوند متعال را بر شما، و آنچه را که بر شما فرو فرستاده از قبیل کتاب و حکمت ، خدا می خواهد شما را به آن وسیله اندرز فرماید آنگاه با هوشیاری تقدیر کند در دل خود که مقصود از قرآن ، منحصر درس و خواندن آن نیست بلکه مثل خواندن بنده است نوشته آقای خودش را، که نوشته باشد به او تدبر نما در این کاغذ و به مقتضای فرموده آقای خود عمل کن .

حکیمی گفته است که این قرآن ، آورده است برای ما از نزد پروردگار ما عهدهای او را، تا ما تدبر کنیم آن ها را در نماز خود، و مطلع شویم بر آنها در خلوتها، و بشماریم ، آنها را جزء فرمانهای خدا، بر وجهی که سنتهای پیرو شده را امتثال نمائیم .

6- تاثّر

ششم : تاءثر است و آن چنان است که شخص متاءثر شود به آثار مختلفه آن ، به حسب اختلاف آیات پس به هم رسد از برای او به حسب فهمیدن معانی مختلفه ، حالتی که متوجه شود نفس او به همان حالت که فهمیده است مثلا اگر آیه خوف را بفهمد، نفس او خائف گردد و یا آیات وعده و نعمتهای بهشتی را بفهمد، شادمان گردد. و علی هذا القیاس سایر آیات هم بر این قیاس باشد پس استعداد، این تاءثر را بهم می رساند، و نفس او متاءثر و منفعل می گردد، و حاصل می شود او را خشیت و تاءثر، و هر قدر غالب گردد شناختن او، آن شخص غالب تر می گردد، به

درستی که تنگ گرفتن دل در اکثر اوقات ، غالب است بر عارفان .