اسرار نماز صفحه 130

بدرستی که مداخل و راههای ورود شیطان بر بسیاری از علماء بیشتر از مداخل و راه ورود بر جهلاء می باشد.

پنجم : آن است که تمام می کند عبادت را به اخلاص محض و نیت صالح ، لیکن عارض می شود بر نفسش بعد از فراغ از عبادت که اظهار کند تا حاصل شود از برای او بعضی از اغراض دنیا و این نیز از فریبهای شیطان است نسبت به او و به خیال آوردن و دمدمه اینکه تمام گردانیده است اخلاص را و نوشته شده است در دیوان مخلصان ، پس ضرر نمی رساند به او آنچه در خاطر او، می گذرد، ولیکن این نیز با عبادت و اخلاص در آن ، مناسبتی ندارد و اگر اینگونه اخطار پیش از عمل باشد ضررش بیشتر خواهد بود و فی الجمله این نیز مانند عجبی است که بعد از عمل خیری عارض و طاری می شود و داخل می گرداند صاحبش را در زمره کسانی که حق تعالی فرموده : قل هل ننبئکم بالاخسرین اعمالا الذین ضل سعیهم فی الحیاه الدنیا و هم یحسبون انهم یحسنون صنعا سوره آیه 103 و 104 بگو ای

پیغمبر به مردم که : آیا خبر بدهیم از کسانی که بدترین مردم هستند از جهت پیشه و کردار، همانا آن ها کسانی هستند که باطل است روش آنها در زندگانی خود و ایشان می پندارند که کارشان نیکو می باشد.

و روایت شده است که مردی گفت به پیغمبر (صلی الله علیه وآله ) که : روزه گرفتم من همه اوقات عمرم را یا رسول الله ، پیغمبر اکرم فرمود: ماصمت ولا افطرت نه روزها را روزه داشته ای و نه روزها چیزی خورده ای کنایه از آنکه : نه به ثواب روزه رسیده ای و نه به خوشی خوراک گذرانده ای .

روایت کرده اند از ابن مسعود که او شنید از مردی کهم می گفت : خواندم دیشب سوره البقره را ابن مسعود را پاسخ گفت : همین بود نصیب او. یعنی : همین گفتن پاداش عمل او بود و دیگر اجری بر عملش مترتب نمی شود.

و اگر چنانچه باقی باشد بر اخلاص خود و منظور تو از این اظهار، ریا نباشد، همانا کم گردانیدی به سبب این اظهار، از ثواب عمل خود، شصت و نه جزء از جمله هفتاد جزء پاداش عمل خود را بنابر آن حدیثی که از حضرات ائمه (علیهم السلام ) برتری عمل خیری که در خفاء بجا آورده شود، نسبت به پاداش عملی که در آشکارا بجا آورده شود، هفتاد برابر می باشد.

و از حضرت صادق (علیه السلام ) مروی است که فرمود: من عمل حسنه سرا کتب له سرا، فان اقربها محیت و کتبت جهرا فاذا اقربها ثانیه محیت و کتبت ریاءا هر که کار شایسته ای بکند

در خفاء و درونی ، نوشته می شود برای او ثواب عمل مخفی و اگر اظهار کند آن را، آن عمل محو می گردد و نوشته می شود برای او ثواب عمل آشکار، و اگر در مرتبه دوم اظهار کند آن را، محو می گردد و نوشته می شود مانند عمل شخص ریاکار.

بدان ای زاهد که این عجب کلمه شوم و مصیبت عظیمی است که به سبب آن برطرف می شود نصیب تو و ضایع می گردد سعی تو وعمل تو، و با وجود برطرف شدن عمل ، سالم نمی مانی از وبال گناه آن ، به درستی که آدم ریاکار سالم نمی ماند. چنانچه قبلا دانستی از وعیدهای بیم انگیزی که در باب ریاء داده شده است .

اینها که ذکر شد در وقتی است که غرض صحیح در افشای آن عمل نباشد، اما در صورتی که شخص ، غرض اخروی داشته باشد در افشای آن عمل ، مثل آنکه اراده کند به این اظهار که سامع نیز نشاطی بهم رساند و رغبت کند به اعمال خیر، برقائل آن حرجی نخواهد بود، به شرط آنکه این وثوق را بر نفس خود داشته باشد که از این اظهار، نفس او را نشاطی بهم نرسد، والا مخفی داشتن آن خیلی بهتر است .