تجربه شیرین ندامت صفحه 29

خداوند هیچ نعمتی را به بنده ای عطا نمی کند که از او بگیرد ، مگر زمانی که گناهی انجام دهد که به خاطر آن ، استحقاق گرفتن نعمت را پیدا کند .

مراد خداوند در این آیه شریفه نیز همین نکته است :

( اِنَّ اللهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْم حَتّی یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ اِذآ اَرادَ اللهُ بِقَوْم سُوءً فَلا مَرَدَّ لَهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ دُونِه مِنْ وال ) . (2)

مسلّماً خداوند وضعیّت گروهی را تغییر نمی دهد مگر زمانی که آن ها در نَفْس و کردار خود تغییری ایجاد

کنند . و زمانی که خدا نسبت به جمعیّتی اراده بدی نماید ، جز خدا هیچ عاملی آن را برنمی گرداند . و هیچ سرپرستی ندارند که کار آن ها را به عهده گرفته و بدی را از آن ها دور سازد .

امام باقر (علیه السلام) در تفسیر این آیه کریمه می فرمایند :

اِنَّ اللهَ قَضی قَضاءً حَتْماً لایُنْعِمُ عَلی عَبْدِه نِعْمَهً فَیَسْلُبُها اِیّاهُ ، قَبْلَ اَنْ یُحْدِثَ العَبْدُ ذَنْباً یَسْتَوْجِبُ بِذلِکَ الذَّنْبِ سَلْبَ تِلْکَ النِّعْمَهِ ; وَ ذلِکَ قَوْلُ الله : ( اِنَّ اللهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْم حَتّی یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ ) . (3)

خداوند در تقدیر حتمی خویش این مطلب را گذرانده که نعمتی را به بنده ای عطا نکند که آن را از او بگیرد ، قبل از آن که آن بنده گناهی انجام دهد که به خاطر آن ، مستحقّ گرفتن نعمت گردد . ( بلکه وقتی بنده گناه می کند آن نعمت از او گرفته می شود ) و این است مقصود خدا از این گفتار که می فرماید :

« خداوند وضعیت گروهی را تغییر نمی دهد مگر زمانی که آن ها در نفس و کردار خویش تغییری ایجاد کنند » .

امام سجاد (علیه السلام) گناهانی را که باعث تغییر نعمت های خداوند می شود چنین بیان می فرمایند :