بهشت آرزوها صفحه 7

است ; و کسی که گناهی را ادامه می دهد و در عین حال نسبت به آن استغفار می کند مثل کسی است که ( خدای خودش را ) مسخره می کند .

بی جهت نیست که در برخی روایات که حاوی دستور بعضی از نسخه های استغفار هستند این نکته یادآوری شده است ، که گفتن این استغفار در صورتی مؤثر است که گوینده نسبت به گذشته خود پشیمان شده و در دل ، حالت نفرتی نسبت به گناهش پیدا کند . (2)

1 . مستدرک سفینه البحار ، ج 7 ، ص 601 .

2 . همین کتاب ، ص 34 35 .

شرایط استغفار

امیرالمؤمنین (علیه السلام) در سخن پر باری ، شرایط جامع تری را برای تحقّق استغفار واقعی بیان می فرمایند که بسیار پر مغز و شایسته دقت و به کار گرفتن است و علما و دانشمندان در شرح و تفسیر آن سخنان فراوانی گفته اند . مرحوم سیّد رضی ( ره ) چنین روایت می کند :

مردی در محضر آن حضرت گفت : أسْتَغْفِرُاللهَ .

مولا به او فرمودند :

ثَکَلَتْکَ أُمُّکَ ، أَتَدْری مَا الاِْسْتِغْفارُ ، إِنَّ الإِسْتِغْفارَ

دَرَجَهُ الْعِلِّیّینَ ، و هُوَ أِسْمٌ واقِعٌ عَلی سِتِّ مَعان :