فرهنگ اخلاق صفحه 114

4 – تقوا

اشاره

انسان ذاتاً طالب کمال است و به همین سبب برای دست یابی به هر چیزی که آن را دارای ارزش و عامل رشد دانسته یا نیل به آن را برای خویش کمال پندارد، در مسیر آن می کوشد، و بسا با کمترین تشویق و ترغیب، سخت ترین مشکلات را در راه رسیدن به آن متحمّل می گردد.

ولی از آن جا که معیار شناختِ ارزش ها با تفاوت میان فرهنگ ها متفاوت می گردد و غالب افراد ارزش های زودگذر و کاذب را به جای ارزش های راستین بر می گزینند، و از طرفی سلوک معنوی و رشد و تعالی انسان بدون بر گزیدن روشی درست برای حفظ و حراست از هر گونه کج روی و انحراف میسّر نبوده، حتی ارضای صحیح گرایش های ذاتی و غرایز طبیعی نیز که ریشه در نهاد آدمی دارد، نیازمند ارشاد دائمی و کنترل مستمر است و بدون مراقبت و هدایت صحیح، نه تنها حاصلی در بر نخواهد داشت، بلکه وبال پی آمدهای خسارت بارش دامنگیر آدمی می گردد، از اینرو اسلام که دینی است جامع و کامل؛ ضمن ارائه عالی ترین برنامه های عملی جهت رشد و ارتقای معنوی، کارآمدترین راه کارهای پاسداری و حراست از دین و ایمان را نیز در اختیار پیروان خود قرار داده، و تقوا و پرهیزکاری را - که عاملی است بازدارنده از انحرافات، لغزش ها و خطرات گوناگون و هم نردبانی است برای رسیدن به قله کمال و وسیله ای است برای نیل به تعالی معنوی - به عنوان معیار فضیلت و میزان کرامت انسان در پیشگاه پروردگار متعال مطرح نموده و موفقیت آدمی را در مسیر چیره شدن بر هواهای نفسانی و دستیابی به کمالات معنوی در گرو پای بندی به آن دانسته است.

بلکه آن را به عنوان شرط پذیرش اعمال و بهترین زاد و توشه و روشن ترین نشانه و اثر ایمان به مبدء و معاد و سرمایه بزرگ جهان آخرت معرفی کرده است.