فرهنگ اخلاق صفحه 132

مقبول خداوند است!».

مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام نقل می کند که فرموده اند:

«... إِنَّ قَلِیلَ الْعَمَلِ مَعَ التَّقْوَی خَیْرٌ مِنْ کَثِیرِ الْعَمَلِ بِلا تَقْوَی...».

«عمل اندک همراه با تقوا البته از عمل فراوان بدون تقوا بهتر است.

مفضل گوید: عرض کردم: چگونه عمل فراوان بدون تقوا می باشد؟

حضرت فرمودند: همچون مردی که از غذای خویش به مردم می خوراند و با همسایگان خود مهربانی کرده، درِ خانه اش (بر میهمانان و واردین) باز است، اما هنگامی که دری از حرام بر او باز شود بدان داخل گردد. این (نمونه ای از) عمل بدون تقوا است ؛ و شخص دیگری (از این کارهای به ظاهر نیک) بی بهره است ولی چون باب حرامی بر او گشوده شود (به واسطه ملکه تقوا) به آن وارد نمی گردد».(1)

چنین کسی گرچه از نظر مقدار عمل، پایین تر از دیگری است، امّا از جهت ارزش و منزلت البته به مراتب برتر از او خواهد بود.

بر عکس، چه بسیار اعمالی که با همه زیبایی ظاهر و بزرگی حجم، از کمترین ارزش و فضیلتی نیز بی بهره است.

مراتب تقوا

گرچه تقوا همچون سایر وظایف اخلاقی و تکالیف شرعی اختصاص به بُرهه ای از زمان و یا فردی خاص ندارد و فرد فرد مکلفین وظیفه دارند در جمیع دوران زندگی و در همه مراحل عمر خویش با دقت و مراقبت به آن اهتمام ورزیده، به بهترین صورت وظیفه خویش را انجام دهند، بلکه بسا توان گفت که