فرهنگ اخلاق صفحه 18

4 - اهمیّت تهذیب اخلاق

قسمت اول

آدمی به هنگام تولّد، حیوانی بالفعل و انسانی بالقوّه است، آنچه مانند غرایز مربوط به بُعد حیوانی بوده، و با فقدان آن قادر به ادامه زندگی مادی خود نیست، در او بالفعل موجود است. امّا در بُعد انسانی، فطریات، تمایلات عالی و ارزش های ملکوتی، گوهرهای تابان و بذرهای درّ نشانی است که در پس هزاران حجاب در کشور وجود او افشانده گردیده، و تنها در پرتو زدودن این پرده های تاریک و به میمنت پرورش و تربیت صحیح است که از قوّه به فعل درآمده، و هویّت شایسته خود را باز می یابد، و گرنه از مرز حیوانیّت تجاوز نکرده، تا ابد در ژرفای چاه طبیعت و عالم بُعد و نسیان باقی مانده، بلکه به مراحلی پست تر از حیوانات تنزّل خواهد نمود.

عالم بزرگوار مرحوم نراقی قدس سره از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت می کند که آن حضرت فرمودند:

«إِنَّ لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ سَبْعِینَ أَلْفَ حِجابٍ مِنْ نُورٍ وَ ظُلْمَهٍ».

«خداوند بزرگ را هفتاد هزار حجاب نورانی و ظلمانی است».

آنگاه در شرح این حدیث شریف می فرماید:

هنگامی که روح انسانی را از عالم قربِ جوار پروردگار عالمیان به وحشت سرای قالب عنصری می آوردند، آن را از سیصد و شصت هزار عالَم مُلک و ملکوت گذرانیده و از هر عالم، زبده و خلاصه ای همراه او نمودند.

عبور از این عوالم کثیر و گوناگون سبب حصول و پیدایش هفتاد هزار حجاب نورانی و ظلمانی برای او گردید، گرچه بالمآل هر یک از این حجاب ها، وسیله تحصیل کمالی از کمالات معنوی است، لیکن در