فرهنگ اخلاق صفحه 311

به عبادت و پرستش عاشقانه که حقّ مالک بر مملوک است ترغیب نموده، تقوا و پرهیزکاری را به عنوان ثمره عبادت برای او به ارمغان خواهد آورد، و البته تنها اوست که از دستاورد اندیشه و عمل خویش بهره مند می گردد، نه جز او. چه آنکه ساحت بی نیاز پروردگار متعال منزّه تر از آن است که جاه و جلال، علوّ مقام، و عزّت و عظمت کبریایی اش دستخوش عبادت بندگان یا ترک آن واقع گردد.

عبادت در روایات

با ذکر برخی از روایات بی شماری که در این باره وارد شده است، بیش از پیش نسبت به حقیقت، ارزش، اهمیت و شرایط عبادت آگاه خواهیم شد.

حقیقت عبادت

عنوان بصری نقل کرده که حضرت صادق علیه السلام فرمودند:

«اگر خواهان علم هستی، نخست حقیقت عبودیت را در نفس خویش دریاب...

پرسیدم: حقیقت عبودیت چیست؟ پاسخ دادند: سه چیز است:

1 - بنده برای خود در آنچه خدا به او ارزانی داشته، ملکیتی قائل نباشد. زیرا بندگان را مال و منالی نیست، مال را از آن خدا می دانند و در راهی که خداوند فرمان داده صرف می نمایند.

2 - بنده (با خود رأیی) به اداره و تدبیر نفس خویش نپردازد. (بلکه تنها از مولای خود پیروی کند).

3 - همه (اهتمام و) مشغولیتش به اموری باشد که خدای متعال امر