حج برنامه تکامل صفحه 138

او برای هر لحظه ارزش قائل است. او می‌خواهد در هر نفسی که می‌کشد و هر زبانی که حرکت می‌دهد، ذکری بگوید و دعایی کند و عبادتی انجام دهد و درجات بسیار عظیم و درخشان اخروی به دست آورد، و چه عبادتی نزد خدا، در آن موقع محبوب‌تر از احسان و نیکی به زُوّار و کمک کردن به آنها؟ و بلکه تحمل اذیت و آزار آنها و تبسّم و خوش‌رویی و نرم‌گویی در مقابل تندی و خشونت آنها و همه را به حساب حضرت میزبان کریم گذاشتن، که خود ذات اقدسش فرموده است:

وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ یَعْلَمُهُ اللَّهُ وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوی (1) 1

و آنچه از کارهای نیک انجام دهید، خدا آن را می‌داند. و زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین زاد و توشه، پرهیزگاری است.

وَ اتَّقُونِ یا أُولِی اْلأَلْبابِ. (2) 2

و از من بپرهیزید ای خردمندان!

آتش خشم خود را فرونشانید تا عزّت هر دو جهان یابید

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام مَا مِنْ عَبْدٍ کَظَمَ غَیْظاً إِلَّا زَادَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِزّاً فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ (3) 3 (4) 4

امام صادق علیه السلام فرمود: نیست بنده‌ای که خشم خود فرونشاند مگر این که خدا بر عزّت او در دنیا و آخرت بیفزاید که خدای عزّ وجل فرموده است:آنان که خشم خود فرو خورند و از (بدیهای) مردم درگذرند، در زمره متّقینند، و خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.

اینک همه با هم با قلوبی سرشار از محبّت یکدیگر، وارد مشعر می‌شویم.

1- . بقره: 197
2- . همان.
3- . آل عمران: 134
4- . اصول کافی، جلد 2، ص 110، حدیث 5