حج برنامه تکامل صفحه 18

خدا می‌داند، چه دل‌های از خدا رمیده‌ای، در این بقعه مبارک، با خدا مأنوس شده‌اند و چه گمراهانی، از برکت این بیت شریف به راه آمده‌اند و انسان‌های صالح بهشتی شده‌اند و چه جان‌های آلوده و سیاهی، در این جا پاک و منوّر گردیده‌اند. ولذا خدا، در توصیف این خانه می‌فرماید:

مُبارَکاً وَهُدَیً لِلْعالَمِینَ. (1) 1

موجب برکت و هدایت جهانیان است.

جاذبیّت کعبه، خارق‌العاده است

در آیه مورد بحث، چنان که ملاحظه می‌فرمایید، جمله یَأْتُوکَ رِجالًا وَعَلی کُلّ ضامِرٍ یَأْتِینَ مِنْ کُلّ فَجّ عَمِیق (2) 2

، جواب است برای جمله وأَذّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجّ (3) 3، و این، می‌فهماند که آن اعلام آسمانی و ندای الهی که به امر خدا، از حلقوم حضرت ابراهیم علیه السلام در عالم پخش شد و سپس، آن دعوت با بعثت حضرت خاتم النبیّین صلی الله علیه و آله تجدید و مؤکّد شد، آن‌چنان اثر گذاشت و کشش و جذبه‌ای خارق‌العاده در کعبه نهاد که با خاصیّت مغناطیسی عجیبی، از اقطار و اکناف عالم، مادّه‌های قابل و مستعد را به سوی خود جذب می‌کند. (4) 4

موسم حج که می‌شود، جنبش و اهتزازی عجیب، در زوایای مختلف عالم، به وجود می‌آید و سیل جمعیت، به سوی کعبه سرازیر می‌شود. مردم از راه‌های هوایی و دریایی و خشکی یَأْتُوکَ رِجالًا وَعَلی کُلّ ضامِرٍ یَأتِینَ مِنْ کُلّ فَجّ عَمِیقٍ (5) 5، سواره و پیاده و چه بسا با مرکب‌های ضعیف و لاغر و ناتوان، حتّی از نقاط واقع در درّه‌های عمیق و کوهستان، رو به مکّه می‌آورند؛ در حالی‌که نه تهدیدی در کار است و نه تطمیعی. نه تبلیغی می‌شوند و نه عوامل محرّک دیگری می‌بینند.

1- آل‌عمران: 96

2- حج: 27

3- همان.

4- البته منظور این نیست که تمام مکه‌رفته‌ها صالح و دارای اهلیّت‌اند، زیرا آلودگان و نااهلان نیز به مکه می‌روند و برمی‌گردند. مهمانهای ناخوانده هم در عالم بسیارند.

5- حج: 27