حج برنامه تکامل صفحه 266

تمیز داده شوند و بشر گم‌کرده‌راه، از لب پرتگاه نابودی و هلاک دائم، به کناری کشیده شود و در مسیر سعادت جاودان، به حرکت درآید.

7- بقیع، یا بارگاه قدس و مظهر عزّت و کبریای خدا

فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُویً (1) 1

کفش‌های خویش را از پای بیفکن که تو در وادی مقدس طوی هستی.

زآتش وادی ایمن، نه منم خرّم و بس موسی این جا به امید قبسی می‌آید

هیچ‌کس نیست که در کوی تواش کاری نیست هرکس این‌جا ز پی ملتمسی می‌آید

این‌جا، بُقعه طیّبه‌ای است که علاوه بر این که مدفن هزاران نفر از بزرگان دین و صحابه پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و همسران و فرزندان آن حضرت است، بزرگ‌ترین مایه شرف و جلالتش آن است که ابدان طیّب و طاهر چهار امام معصوم و حجج الهیّه را در آغوش گرفته است. (2) 2 به همین جهت است که دلباختگان اهل بیت رسول، صلوات اللَّه علیهم اجمعین، با مجذوبیّتی خاصّ، رو به بقیع می‌آورند و در موسم حجّ، در همان محوّطه به ظاهر ویران، غلغله‌ای عظیم برپا می‌شود و زمزمه‌های عاشقانه شیعه و دوستداران خاندان عصمت در اطراف همان قبرهای مقدّسی که به ظاهر، با خاک زمین یکسان است، پخش می‌گردد و با دود دل سوخته و اشک و آهشان به آسمان بالا می‌رود. (3) 3

1- طه: 12

2- بنابر قولی، چنان‌که در گذشته اشاره شد، مرقد منوّر حضرت زهرا علیها السلام نیز در بقیع و در سمت جنوب‌قبور ائمه علیهم السلام واقع شده است، ولی قول دیگر بر این است که آن قبر، قبر شریف حضرت فاطمه بنت اسد، مادر عالی‌مقام امام امیرالمؤمنین علیه السلام است.

3- قبور منوّر ائمّه بقیع علیهم السلام، سابقاً دارای گنبد و بارگاه و صندوق و ضریح بوده است. فرقه وهّابیّه بعد از تسلط بر حجاز، بر اساس یک توهّم نابجا، تمام آنها را خراب کرده‌اند و اکنون قبور امامان علیهم السلام بدون هرگونه سایبان، و فقط به وسیله چند سنگ معمولی حجّاری نشده که در اطراف هر قبری نهاده‌اند، از یکدیگر مجزّا شده‌اند.