حج برنامه تکامل صفحه 73

حسرت آن روز چون بر دل همی صورت کنیم آه اگر در منزلی ما صید گورستان شویم

رو که هر تیری که از میدان حکم آید به ما هدیه جان سازیم آن گه سوی آن پیکان شویم

چون بدو باقی شدیم از بود خود فانی شدیم چون بدو دانا شویم آنگه ز خود نادان شویم (1) 1

2- مرحله اوّل: اصلاح نیّت و اخلاص

اذا ارَدْتَ الْحَجَّ فَجَرِّدْ قَلْبَکَ للَّهِ تَعالی مِنْ کُلِّ شاغِلٍ. (2) 2

چون اراده حج کردی، دل را از هر چه که از خدایت باز دارد برهنه و عریان ساز.

صاحبدلان از زُوّار بیت محرّم، بعد از تفهّم و شناختن معنی و موقعیّت حجّ و عزم زیارت، پیش از پرداختن به تهیّه اسباب سفر، به آماده ساختن قلب و اصلاح نیّت خود می‌پردازند و قبل از هر کاری، به کار دل می‌رسند. عوامل و موجبات و انگیزه‌ها را زیر و رو می‌کنند تا ببینند در این تصمیم حج، غیر خدا هم دخالت دارد یا حقّا خالصاً لوجه‌اللَّه است.

موضوع، عبادت و عرض بندگی به ساحت قدس خداست. باید از هر چه مربوط به هواست برکنار باشد و صرفاً به قصد امتثال امر خالق یکتا، به عمل بیاید و منظور، تحصیل ثواب آخرت و فرار از عقاب باشد. (3) 3

3- مرحله دوّم: توبه

ثُمَّ اغْتَسِلْ بِماءِ التَّوْبَةِ الْخالِصَةِ مِنَ الذُّنُوبِ. (4) 4

پس با آب توبه خالص، خود را از گناهان، شست‌وشو ده.

1- . از حکیم سنایی است.
2- . مصباح الشّریعة، باب 21 (کتاب مصباح الشریعة، منسوب به امام صادق علیه السلام است.)
3- . البتّه، مرتبه اعلای اخلاص، انجام عمل به داعی «حبّ خدا» ست که عبادت احرار است.
4- . مصباح الشریعة، باب 21