حج برنامه تکامل صفحه 88

2- موقف دوم: مطاف (محلّ طواف)

اشاره

وَلْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ. (1) 1

بر گرد آن خانه کهن (کعبه) طواف به جای آورند.

اینک وارد شهر مکّه می‌شویم؛ شهری که زادگاه رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و محلّ نزول قرآن کریم است؛ مهبط وحی و محلّ صعود و نزول فرشتگان سماوات است.

بلدالامینی است که دامنه امنیّتش تا عالم نبات و حیوان کشیده شده است. کسی حقّ کندن گیاه و شکستن و بریدن درخت حرم (به استثنای مواردی که در کتب فقهیّه مذکور است) و آزردن و کشتن حیوانات و حتی رم دادن پرندگان از لانه و آشیانه‌شان را ندارد.

به همین جهت می‌بینیم که پرندگان حرم، با مردم مأنوسند و در میان جمعیت، بدون هیچ‌گونه ترس و وحشتی، در رفت‌وآمدند و از کسی آزاری نمی‌بینند.

و این، خود، شاهد گسترشعدل عمومی در عالم اسلام است که آن‌چنان احترام به حقوق، در اسلام منظور است که نباتات و حیوانات هم باید در پرتو دین، حقّشان محفوظ و از تعدّی و اجحاف، در امان باشند، تا چه رسد به جامعه انسان‌ها که حقوق عالی‌تری دارند و احترام و امنیّت بیشتری می‌خواهند.

مکّه،امّ‌القُری است؛ مادر شهرها و آبادی‌ها و مولد تمدّن‌های واقعی انسان‌هاست.

تمدّنی که عاری از فساد و هرزگی و غارتگری است؛ تمدنی که پرورش‌دهنده انسان‌های خداپرست و امین و عفیف و صادق القول و باوفاست.

شکّی نیست که این چنین تمدن، مولود قرآن است و قرآن هم، آفتاب طالع‌شده از افق مکه است. پس مکه امّ القری است. مادر شهرهای انسان‌نشین به معنای واقعی کلمه، و زاینده تمدن عالی آدمی، منزّه از توحّش و حیوان‌صفتی است (البته امّ‌القری، معانی دیگری هم دارد که برای رعایت اختصار از ذکر آن‌ها خودداری می‌شود.)

مکّه، شهر توحید و قبله‌گاه جهانیان است؛ مرکز مقدّسی است که بیت عتیق و معبد