نفس و روان و عواطف از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 18

«...خدا مي‌خواهد كه پليدي را از شما اهل‌بيت ببرد و آن‌طور كه خود مي‌داند پاكتان كند!» (33 / احزاب)

مفهوم پليدي در نفس (41)

كلمه «رِجْس» يعني پليدي و قذارت و پليدي و قذارت هيئتي است در نفس آدمي، كه آدمي را وادار به اجتناب و نفرت مي‌نمايد و نيز هيئتي است در ظاهر موجود پليد، كه بــاز آدمــي از آن نفـرت مي‌نمـايـد. اوّلي مانند پليدي رذائل، دوّمي مانند پليدي خوك.

قرآن كريم در هر دو معنا اطلاق كرده، درباره پليدي ظاهري فرموده: «... گوشت خــوك پليد است... .» (145/انعام) و هم در پليدي‌هاي معنوي مانند شرك و كفر و اعمال ناشايســت به كار زده و فرمــوده: «آن‌هايي كه در دل بيمارانــد، قرآن پليدي ديگــري بــر پليدي‌هايشــان مي‌افزايــد و مي‌ميرنــد در حالــي كه كافرنــد.» (125 / توبه)

و نيز فرموده: «... كسي كه خدا بخواهد گمراهش كند، دلش را تنگ و ناپذيرا مي‌كند، به طوري كه پذيرفتن حق برايش چون رفتن به آسمان غيرممكن باشد، خدا اين چنين پليدي را

(42) نفس و روان و عواطف

بر كساني كه ايمان نمي‌آورند مسلط مي‌سازد.» (125 / انعام)

اين كلمه به هر معنا كه باشد نسبت به انسان عبارت است، از ادراكي نفساني و اثري شعوري، كه از علاقه و بستگي قلب به اعتقــادي بــاطــل، يــا عملــي زشت حاصل مي‌شود، وقتي مي‌گوييم (انسان پليد، يعني انساني كه به خاطر دلبستگــي به عقايد بـاطـــل، يــا عمــل بــاطــل دلش دچار پليدي شده اسـت.)

كلمه «رِجْس»، در آيه شريفه فوق معنايش اين مي‌شود: كه خدا مي‌خواهد تمامي انواع پليدي‌ها و هيئت‌هاي خبيثه و رذيله را از نفس شما ببرد، هيئت‌هايي كه اعتقاد حق، و عمل حق را از انسان مي‌گيرد و چنين ازاله‌اي با عصمت الهيه منطبق مي‌شود و آن عبارت است از، صورت علميه‌اي در نفس، كه انسان را از هر باطلي، چه عقايد و چه اعمال حفظ مي‌كند، پس آيه شريفه يكي از ادلّـه عصمت اهل بيت است. (1)