نفس و روان و عواطف از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 27

استعداد نفس براي كسب رحمت الهي (61)

اعطاء خصوص آن چيزهايي كه موجود در صراط هدايتش به سوي توحيد و سعادت قرب، بدان محتاج است و نيز افاضه و اعطاي خصوص آن چيزهايي كه انسان مستعد براي شقاوت، آن هم مستعد به استعداد شديد و تام، محتاج به آن شده و آن عبارت است از رسيدن شقاوتش به حد كمال و به حد صورت نوعي، پس، دادن چنين صورت نوعي كه اثرش عذاب دائمي است، منافات با رحمت عمومي خدا ندارد، بلكه اين خود يكي از مصاديق آن رحمت است.

ولي بـا رحمت خاص او منافات دارد. نفس شقي قابل دريافت آن نيست. معنــي نـدارد، كه آن رحمـت شـامـل كسـي شـود كه از صراط آن بـه كلّـــي خـــارج اسـت. (1)

(62) نفس و روان و عواطف

دخالت مشيت الهي در تغيير استعدادهاي نفساني انسان

«وَ مـــآ اُبَــرِّءُ نَفْســيآ اِنَّ النَّفْـسَ لَأَمّـارَةٌ بِـالسُّــوآءِ اِلاّ مـا رَحِـمَ رَبّــيآ...،»

«من خويش را مبـرا نمي‌كنـم، چه نفـس انسـانـي پيـوستـه بـه گناه فرمان مي‌دهد، مگر آن را كــه پروردگارم رحم كند، كه پـروردگـار مـن آمرزگار و رحيم است!» (53 / يوسف)

نفس بسيار وادارنده به سوء و زشتي است و بالطبع انسان را به سوي مشتهياتش كه همان سيئات و گناهان بسيار و گوناگون است، دعوت مي‌نمايد. پس اين خود از

دخالت‌مشيت‌الهي‌درتغييراستعدادهاي‌نفساني‌انسان (63)