نفس و روان و عواطف از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 37

او از هر چيزي كه بر حسب ظاهر با آن اختلاط و اجتماع دارد، جدا و بيگانه است، مگــر از پــروردگــار خــود، چــه او محيــط اســت بــه بــاطــن و ظــاهــر نفس و به هر چيزي كه با نفس است.

روي اين حساب انسان مشاهده مي‌كند و درمي‌يابد كه نفسش اگر چه در ظاهر با مـردم است، لكن در واقع دائما با پروردگار خود در خلوت است. اين‌جاست كه از هرچيزي منصرف و منقطع شده و به سوي خداي خود متوجه مي‌شود و هر چيزي را از ياد برده و تنها به ياد خدايش درمي‌آيد. اين‌جاست كه ديگر چيزي بين او و خدايش حجــاب و ستــره نمي‌شـود.

ايــن اســت، همــان حــق معــرفتـي كــه بــراي آدميــان ميســور و ممكــن دانستــه شــده اســت و ســزاوار است نـام آن را ـ خـدا را به خـدا شناختن ـ نهاد. (1)

سير در نفس و حق معرفت الهي (83)

مــراقبـت از نفــس

«يـا اَيُّهَـا الَّـذينَ امَنُـوا اتَّقُـوا اللّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللّهَ...،»

«اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، بپرهيزيد از خدا، بايد هر نفسي مراقب باشد كه بـراي فـرداي خود چه پيش فـرستـاده اسـت، بپـرهيزيد از خدا...!» (18 / حشر)

در آيه فوق دستور مي‌دهد، نفس را زيرنظر گرفته و عمليات صالح او را كه سرمايه و توشه فرداي اوست ـ و بهترين توشه تقوي است ـ تحت مراقبت قرار دهند، زيرا براي نفس، امروز و فردايي است. و نفس هر آني در حركت و در طي مسافت است و منتهاي

(84) نفس و روان و عواطف