سیمای تقوا پیشگان صفحه 48

خلاصه بحث‌

اولًا: زبان در میان اعضا و جوارح، عضوی حسّاس و سرنوشت ساز است و مرحوم فیض کاشانی روایاتی در این زمینه نقل کرده است و از آیات قرآن هم استفاده می‌شود که کلام نیک و صحیح، هم در اصلاح اعمال و کردار آدمی مؤثّر است و هم در آمرزش گناهان.

ثانیاً: بعضی نسبت به خود و خانواده‌شان اسراف می کنند و برخی سختگیرند، امّا پرهیزگاران در امور زندگی میانه‌رو و معتدلند. اصولًا اعتدال، در تمام امور حتّی در عبادت مطلوب است مخصوصاً در لباس که در معرض دید مردم است.

ثالثاً: تواضع در برخورد با افراد و نیز در سخن گفتن و راه رفتن، بر هر مسلمانی لازم وضروری است ودر مقابل، تکبّر یک صفت زشت و مهلک است که باید هرفردی این حالت را از خود دور کند. با توجه به این دو نکته ضروری است که: 1- وقار را نباید با تکبر اشتباه کنیم 2- تواضع نسبت به‌افراد متکبرصحیح‌نیست؛ زیراباعث ذلّت وخواری‌انسان می‌شود.

رابعاً: این که چشم را از هر منظره حرام بپوشانیم، بلکه از هر چه که حرام است صرف نظر کنیم. اولین گام برای حرکت به سوی معنویّت، انجام دادن واجبات و ترک محرمات است. مانند شیخ انصاری در حال احتضار و آن خانم با ایمان که در حال بیماری، به دقّت متوجّه انجام وظیفه و تکلیف بودند!

خامساً: فرا گرفتن بعضی از علوم، حرام و فرا گرفتن بعضی دیگر بی‌فایده است، امّا علم سودمند گاهی واجب کفایی و گاهی هم واجب عینی است، مثل تحصیل احکام و عقاید و اخلاق. واردات هر انسانی از