عمل الصالح در بیان ایمان و تقوی صفحه 29

4)- و نیز در لئالی الاخبار از حضرت صادق 7 روایت کرده که فرمود: «احترام مؤمن از کعبه بیشتر و بزرگتر است و به تحقیق خدای تعالی پیغمبرش را امر کرد به گفته خود که «وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ» (بال مرحمت خود را برای کسانی از مؤمنان که تو را پیروی می­کنند بگشای) و مدح فرمود: کسانی که برای مؤمنین کوچکی می­کنند.

5)- و نیز در لئالی الاخبار در باب 9 روایت کرده که: «هر آینه نور مؤمن برای اهل آسمانی­ها می­درخشد چنانچه نور ستارگان برای اهل زمین می­درخشد».

و آیات قرآنی که در مدح مؤمنین و اخباری مکه در فضیلت آنها وارد شده بسیار است و بس است در فضیلت مؤمن اینکه سعادت و نجات منحصر به اوست و در فضیلت ایمان که شرط صحت جمیع اعمال است و هیچ عملی بدون آن مورد قبول حضرت پروردگار نیست.

مقصد دوم: در تقوای ظاهر

اشاره

تقوی به معنی اجتناب و پرهیز کردن از اموری است که برای رسیدن انسان به مقصود و مطلوبش مانع یا مضر باشد، و چنانچه طالب صحت باید از اموری که به سلامتی مزاج او خلل وارد می­سازد اجتناب ورزد و طالب سود تجارت باید از کارهایی که برای تجارتش زیان­آور است بپرهیزد و طالب زراعت باید از چیزهایی که حاصلش را بر باد می­دهد دوری جوید همین طور طالب سعادت و فیوضات آخرت باید از اموری که برای نیل به این مقصد مانع و مضر است احتراز کند، و برای تقوی درجاتی ذکر کرده­اند:

1)- پرهیز از اموری که موجب خلود در عذاب می­شود و آدمی را به کلی از سعادت محروم و از فیوضات الهی مهجور می­گرداند و آن پرهیز از عقاید باطله از کفر و شرک و بدعت و ضلالت و انکار ضروری دین و مذهب و بالاخره اموریست که موجب زوال ایمان «و لو در حین موت» گردد.

2)- پرهیز از معاصی کبیره و اصرار بر صغیره و منافیات مروت و این محقق ملکه عدالت شرعی است که در مجتهد، مفتی، قاضی، شاهد و امام جماعت و نحو اینها شرط است بلکه بر تمام مؤمنین تحصیل آن واجب و لازم است.

3)- پرهیز از جمیع معاصی حتی معاصی صغیره و این معنی عصمت است که در پیغمبر و امام شرط می­باشد، و این خود دارای مراتب و درجاتی است و اعلی مرتبه آن اجتناب حتی از ترک اولی می­باشد و این مخصوص خاندان عصمت و طهارت : است.

4)- پرهیز از جمیع مکروهات بلکه مباحات جز به مقدار ضرورت و اقتصار به واجبات و مستحبات و این نیز همان اعلی درجه عصمت است که اختصاص به خاندان نبوت دارد.