عمل الصالح در بیان ایمان و تقوی صفحه 33

6 و 7)- امر به معروف و نهی از منکر که ترکش گناه کبیره است

اشاره

و از رسول خدا 6 روایت شده که فرمود: «باید امر به معروف و نهی از منکر نمایید و الا بدان شما بر خوبان شما مسلط شوند پس خوبان شما دست به دعا بردارند و دعای ایشان مستجاب نشود.» و در قرآن مجید می­فرماید: «لَوْ لا یَنْهاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَکْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما کانُوا یَصْنَعُونَ؛ چرا نهی می­کنند مربیان و دانشمندان از گفتار گناه ایشان و از مال حرام خورد ایشان، هر آینه بد عملی انجام می­دهند».

و آیات و اخبار در تأکید امر به معروف و نهی از منکر و مذمت و عقاب تارک آن بسیار است که این مختصر گنجایش ذکر آنها را ندارد.

ولی باید دانست که این واجب نیز مانند واجبات دیگر باید طبق مقررات شرع و شرایط آن انجام گیرد و تا درجات پایین مؤثر است به درجات بالاتر نباید مبادرت شود

عمده شرایط امر به معروف و نهی از منکر چهار چیز است:

1)- معرفت معروف و منکر؛ 2)- احتمال تأثیر؛ 3- امن از ضرر؛ 4)- تارک معروف با فاعل منکر آثار پشیمانی در او ظاهر نشده باشد و مانند امر به معروف است ارشاد جاهل و هدایت ضال.

8)- جهاد که ترک آن و فرار از آن از گناهان بزرگ است و در قرآن مجید می­فرماید: «وَ مَنْ یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَیِّزاً إِلی فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ؛ و کسی که در ورز جنگ پشت خود را به کفار بگرداند مگر اینکه میل کننده باشد از طرفی به طرف دیگر برای کازار یا پناه برنده باشد به طرف گروهی از مسلمانان، پس به تحقیق به غضب خدا برگشته و جایگاه او جهنم استت و بد محل بازگشتی است محل بازگشت او».

و همچنین ترک واجبات دیگر از قبیل دفاع از مبدعین و دشمنان دین و تحصیل علوم لازمه و اعلاء کلمه اسلام و اداء حقوق واجبه و اداء دین و حفظ نفس محترمه و اطاعت زوج و والدین و اطاعت حکم مجتهد و ازاله نجاست از مسجد و تجهیز موتی و نحو اینها که بسا بر مکلف واجب می­شود.

قسم دوم از گناهان کبیره: