عمل الصالح در بیان ایمان و تقوی صفحه 39

32)- اشاعه فحشاء، یعنی کارهای بد مردمان را شهرت دادن و شایع و فاش نمودن، در قرآن کریم می­فرماید: «إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ؛ به درستی که آنان که دوست می­دارند که اشاعه فحشاء کنند در میان کسانی که ایمان آورده­اند برای آنان عذاب دردناکی در دنیا و آخرت است.»

33)- افتراء و تهمت، که هم معصیت و دروغ و هم معصیت غیبت را متضمن است و در قرآن می­فرماید: «وَ مَنْ یَکْسِبْ خَطیئَةً أَوْ إِثْماً ثُمَّ یَرْمِ بِهِ بَریئاً فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبیناً؛ و هر که خطیئه یا گناهی را مرتکب شود، سپس بی گناهی را به آن نسبت دهد به تحقیق متحمل بهتان و گناه آشکارایی شده است.» و نیز می­فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلی ما فَعَلْتُمْ نادِمینَ؛ اگر فاسقی خبری برای شما آورد تحقیق کنید تا اینکه مکروهی از روی جهالت به قومی نرسانید، پس بر آنچه کرده­اید پشیمان گردید.»

34)- اشتغال بملاهی، مانند غنا و رقص و ساز و آلات نواز و نحو اینها چنانچه در مکاسب محرمه شیخ انصاری در روایت اعمش اشتغال بملاهی مانند غنا و تار زدن و نحو آن را در عداد کبایر شمرده و همچنین از عیون اخبارالرضا 7 همین مضمون را نقل فرموده.

معاصی صغیره بسا به واسطه جهاتی کبیره می­شود:

1)- اصرار چنانچه از رسول خدا 6 روایت شده که فرمود: «لَا کَبِیرَةَ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَا صَغِیرَةَ مَعَ الْإِصْرَار» و اصرار امر عرفی است و بعضی گفته­اند: مجرد عزم بر عود به معصیت محقق اصرار است اگر چه فعل از او صادر نشود.

2)- کوچک شمردن معصیت و اهمیت ندادن به آن؛

3)- بی مبالاتی و باک نداشتن از معصیت؛

4)- مسرور و فرحناک بودن به معصیت و افتخار به آن؛

5)- اظهار و اشاعه معصیت؛

6)- صادر شدن معصیت از کسی که دیگران به او تأسی کنند؛