- مقدمه 1
- مختصری از زندگینامه حضرت آیت الله طیب 2
- مقدمه مؤلف 16
- مقدمه محقق 16
- مقصد اول: در ایمان 17
- امر دوم: فرق بین اسلام و ایمان 19
- امر سوم: در بیان اموری که ایمان به آنها تحقق می یابد 20
- امر چهارم: در مراتب و درجات ایمان 26
- امر پنجم: در ارکان و دعائم ایمان 26
- امر ششم: در صفات مؤمن 27
- امر هفتم: در فضل مؤمن و فضیلت ایمان 28
- مقصد دوم: در تقوای ظاهر 29
- امر اول در معاصی کبیره و اقسام آن 30
- 2)- زکات 30
- قسم اول: فرائض و واجباتی که ترک آنها گناه کبیره است: 30
- اشاره 30
- 4)- روزه ماه رمضان 31
- 3)- خمس 31
- حج، و عمره. پنج واجب دارد: 32
- حج پانزده واجب دارد: 32
- 5)- حج که بر هر کس مستطیع شود واجب است 32
- 6 و 7)- امر به معروف و نهی از منکر که ترکش گناه کبیره است 33
- قسم دوم از گناهان کبیره: 33
- عمده شرایط امر به معروف و نهی از منکر چهار چیز است: 33
- دسته سوم: 34
- دسته دوم: 34
- دسته اول: 34
- معاصی صغیره بسا به واسطه جهاتی کبیره میشود: 39
- کبیره بودن معصیت به یکی از چند چیز محقق میشود: 40
- امر دوم: در توبه و شرایط آن 40
- اشاره 40
- و- مشارطه، مراقبه، مرابطه، محاسبه: 41
- ه- طریق تحصیل توبه: 41
- توبه به سه شرط محقق میشود: 42
- آداب توبه نیز بسیار است: 42
- ب- وجوب قبول توبه بر خداوند: 43
- الف- وجوب توبه: 43
- ج- طریق توبه از اقسام معاصی: 43
- 3)- حقوق جانی، 44
- 5)- حق دینی، 44
- 2)- حقوق عرضی، 44
- 4)- حق حریم 44
- حقوق الناس بر پنج قسم است: 44
- مقصد سوم: در تقوای باطن 45
- اشاره 45
- امر اول در قوای انسان: 45
- 1)- قوه شهویه: 45
- 2)- قوه غضبیه: 45
- 4)- قوه عاقله: 46
- امر دوم در مبدأ و منشأ اخلاق نیک و بد: 46
- 3)- قوه وهمیه: 46
- امر سوم: در معالجات اخلاق رذیله: 47
- جهل مرکب 49
- الف: اخلاق رذیله که در طرف تفریط قوه واهمه است: 49
- اشاره 49
- امر چهارم: در بیان اخلاق رذیله و مفاسد آنها و بیان ضد آنها از اخلاق حمیده و فوائد و منافع آنها: 49
- 3)- حیرت 50
- جهل بسیط 50
- 2)- ریب: 50
- 6)- وسواس: 51
- ب- اخلاق رذیله که در طرف افراط قوه واهمه است. 51
- 5)- شرک 51
- 7)- مکر و حیله و غدر و خدیعت، 51
- ج- اخلاق رذیله که در طرف تفریط قوه غضبیه است: 52
- 12)- بی غیرتی و بی حمیتی، 53
- 11)- پستی همت 53
- 13)- عجله در کارها، 53
- 10)- صغر نفس 53
- 9)- یأس از رحمت خدا و ایمن بودن از مکر و عذاب خدا، 53
- 16)- غیظ و غضب و آن عبارت از: 54
- 14)- سوء ظن و بدگمانی نسبت به خدا و خلق، 54
- د- اخلاق رذیله که در طرف افراط قوه غضبیه است 54
- 18)- بدخلقی و کج خلقی، 55
- 17)- عنف و درشتی در گفتار و کردار، 55
- 19)- حقد و کینه و عداوت، و حقد عبارت از: 55
- 21)- عُجب و خودپسندی، 56
- 20)- فحش و ایذاء، 56
- 22)- کبر، 56
- 26)- عصبیت، و آن عبارت از: 57
- 23)- افتخار و مباهات، 57
- 24)- بغی، و آن عبارت از: 57
- 25)- تزکیه نفس و خودستایی، 57
- 30)- فقر، 58
- 27)- قساوت قلب و سخت دلی، و آن این است که: 58
- ه- اخلاق رذیله که در طرف تفریط قوه شهویه است: 58
- 28)- خمود، و آن عبارت از: 59
- و- اخلاق رذیله که در طرف افراط قوه شهویه است: 59
- 32)- حب مال، 60
- 34)- طمع، و آن عبارت از: 60
- 33)- حرص، 60
- 35)- بخل، 61
- 37)- فجور، 61
- 36)- خیانت، 61
- 39)- بیهوده گویی و پرحرفی و تکلم کردن 62
- 38)- اجتناب نکردن از مال حرام، 62
- ذ- اخلاق رذیله که منشأ آنها در قوه ای از قوای مزبور یا هر سه قوه است: 62
- 40)- حسد، و آن عبارت از: 63
- 43)- ترک اعانت مسلمین و اهتمام در امور ایشان نداشتن، 63
- 42)- ظلم و تعدی و ستم، و آن عبارت از: 63
- 44)- تخوف وترسانیدن برادران دینی، 63
- 47)- شماتت کردن، و آن عبارت از اینست که: 64
- 46)- فاش کردن سر مردم، 64
- 45)- تفتیش و تجسس از عیوب مردم، 64
- 49)- سخریه و استهزاء و تقلید 65
- 50)- حب جاه و شهرت، 65
- 48)- مراء و جدال و خصومت و ستیزگی، و آن عبارت از: 65
- 51)- ریاء، و آن عبارت از: 66
- 53)- غرور، 66
- 52)- نفاق، 66
- 57)- بی اعتمادی به خدا، 67
- 55)- وقاحت و بی شرمی، 67
- 54)- طول امل و درازی آرزو، 67
- 56)- حزن و اندوه، 67
- 59)- جزع و بیتابی، 68
- 58)- کفران نعمت، و آن عبارت از: 68
- 60)- غفلت، و آن عبارت از: 69
- 61)- بی رغبتی به کمالات و سعادت اخروی، 69
- 62)- کراهت از خدا که موجب کفر است و ضد آن، 69
- 63)- بعد و دوری و الفت نداشتن با مردم، و ضد آن، 69
- 66)- عدم انقیاد و تسلیم، 70
- 64)- سخط و انکار و اعتراض بر خدا، 70
- 67)- طغیان و سرکشی، و ضد آن، 70
- 65)- جفا و بی وفایی، 70
- 68)- فسق، و آن: 70
- منابع و مآخذ 71
و این مطلب را در ذیل چند مقاله توضیخ میدهیم.
و- مشارطه، مراقبه، مرابطه، محاسبه:
انسان در این دار دنیا به منزله تاجریست و سرمایهی تجارتش عمر است و عامل تجارت خانهاش نفس، و کارگران و اجزاء تجارت خانهاش اعضاء و جوارح؛ و سود این تجارت اعمال صالحه و اخلاق حمیده و عقاید حقه، و خسران آن اعمال سیئه و اخلاق رذیله و عقائد فاسد است.
پس سزاوار است که انسان در هر روز با نفس و جوارح خود قرار داد کند به اینکه از اطاعت و عبادت غفلت نکنند و به بطالت یا معصیت عمر گرانمایه را طی ننمایند و این سرمایه گرانبها که هر دقیقه از آن بهایش بی منتهاست بیهوده از دست ندهند (و این را مشارطه خوانند).
و پس از این قرار داد مراقب آنها باشد که بر خلاف قرارداد عمل نکنند (و این را مراقبه نامند)
و بیدار و آگاه باشد که شیاطین انسی و جنی، داخلی و خارجی در اعضاء او متصرف نشوند و آنها را فریب ندهند که به زیان او کار کنند ( و این را مرابطه گویند)
و هر شب به حساب کارهای آنها از خوب و بد رسیدگی کند و کم و زیاد آنها را بسنجد اگر به وظایف خود عمل کرده خدا را شکر نموده و امیدوار به رحمت او باشد و اگر از وظایف خود تخطی کردهاند فوراً توبه و تدارک نموده و مصمم شود که در آینده از تخطی آنها جلوگیری کند (و این را محاسبه خوانند).
ه- طریق تحصیل توبه:
شخص معصیت کار باید اموری را در نظر بگیرد و معتقد شود تا حال توبه را پیدا کند.
1)- مضرات معصیت، به اینکه بداند معصیت موجب زوال ایمان، قساوت قلب، سیاهی دل، سلب توفیق، نزول بلیات دنیوی، منع از قبول شدن طاعات، منع اجابت دعا، تسلط شیاطین، سوء عاقبت، سختی جان دادن، گرفتار عذاب قبر و عالم برزخ شدن، سختی عقبات قیامت، سبکی میزان، سختی محاسبه، لغزش بر صراط، سیاهی نامه عمل، رنجش پیغمبر و امام، افتضاح صحرای محشر نزد مؤمنین، منع از تشرف خدمت سید المرسلین و ائمه طاهرین:، غضب رب العالمین، کوتاهی عمر، عادی شدن با طبع، بر طرف شدن قبح آن از نظر به واسطه مدامت، تأثیر در نطفه و اولاد و غیر اینها از مضرات دیگر.