نفس: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 100

در وجود ما مانند یک فرماندۀ کل است؛ تمام نیروها و قدرت ها متمرکز در او هستند و اوست که اگر متخلّق به اخلاق الهی شود، مشکلات حل خواهد شد. دستور شدید هم به این معنا داده شده است که:

«تَخَلَّقُوا بِأخلاقِ اللّٰهِ» (1)«وَتَأدَّبُوا بآدابِ الصّٰالِحینَ» (2)نفس تان را متخلّق به اخلاق خدا و مؤدب به آداب اهل صالح کنید.

منظور از صالحین در این گفتار پیغمبر اکرم، بندگان شایستۀ خدا هستند، بندگان حقیقی خدا در هر لباسی که هستند، افرادی هستند که در حقشان می توان گفت آنها لطیف ترین و نورانی ترین موجود عالَم هستند، البته این نوری که آنها دارند، نور معنوی است.

لطافت نفس

قرآن مجید می فرماید:

این قدر این نور شدید است که در قیامت خودش را آشکار و ظاهر می کند. به مسئلۀ منزّه شدن نفس به نور الهی و آیات الهی در این زمینه و بسیاری از مسائل مهمی که نفس را لطیف ترین حقیقت عالَم می کند، پرداخته خواهد شد.

بیان این مسائل منوط به این است که: خدا به همۀ ما لطف کند، چون همۀ ما سخت محتاج هستیم. آن چه در این جا بیان می شود از کتاب هاست، اما اگر خودِ انسان به آن لطافت و به آن نورانیّت برسد، در صریح قرآن مجید است که به کشف بسیاری از حقایق عالی نایل خواهد شد. خیلی از مسائل است که فقط با لطیف شدن قابل درک است و خطابی نیست. حافظ می گوید:

بشوی اوراق اگر همدرس مایی که علم عشق در دفتر نباشد (3)

1- (2)-در روایت آمده: بحار الأنوار:129/58؛«أنّه قال علیه السّلام تخلّقوا بأخلاق اللّه». الکافی:17/8،حدیث 2؛الأمالی للمفید:204؛«و تأدّبوا بآداب الصّالحین».
2- (3)-الکافی:17/8،حدیث 2؛الأمالی للمفید:204.
3- (4)-دیوان اشعار حافظ شیرازی.