نفس: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 197

همه گناه، شما هم خجالت بکشید:

«ثُمّ یَسورُ مِنْ أَعمالِکُم دُخانٌ تَسْوَدُّ مِنْهُ الوُجوهُ» ، کاری نکنید که در صحرای محشر، دودی از اعمال شما بلند شود که روی اهل محشر را سیاه کند:

«ثُمَّ تَلا» ، سپس پیغمبر با صدای بلند گریه کرد و این آیه را خواند:

«وَ اتَّقُوا یَوْماً تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَی اللّٰهِ ثُمَّ تُوَفّٰی کُلُّ نَفْسٍ مٰا کَسَبَتْ وَ هُمْ لاٰ یُظْلَمُونَ» (1)(2)

گمراهی بد است، ضلالت بد است، عذاب بد است، خودِ پروردگار هم می فرماید: شما طاقت جهنم مرا ندارید، بدنتان ضعیف است.

معنای علم از دیدگاه علی علیه السلام

کسی پیش امیرالمؤمنین آمد و

«سُئِلَ أمیرُالمُؤمِنینَ عَنِ العِلْم» . گفت: علی جان! علم چیست؟ حضرت فرمودند: من خودم در همۀ دورۀ عمرم علم را در چهار کلمه دیدم:

«أنْ تَعْبُدَ اللّٰهَ بِقَدرِ حاجَتِکَ إلَیهِ» ؛ به اندازه ای که به خدا احتیاج داری، حرفش را گوش بده. تا چه زمانی به خدا احتیاج داری؟ همیشه، این جا محتاج هستیم، احتیاج ما هم هر روز بیشتر می شود، هر چه جلوتر می رویم، دمِ مردن محتاج تر هستیم، وقتی که بدن ما را بلند می کنند و داخل قبر می گذارند، محتاج تر خواهیم بود، وقتی روی قبر را می پوشانند و همه برمی گردند بسیار بیشتر محتاج هستیم.

«وأن تَعْصِیَهُ بِقَدرِ صَبْرِکَ عَلَی النّارِ» ؛ کلمۀ دوم: آن قدر که طاقت جهنم را داری، گناه کن. چه قدر ما طاقت عذاب را داریم؟ به اندازه ای که طاقت جهنم داری، گناه کن. امّا چقدر انسان حریص در گناه کردن است:

«وأنْ تَعْمَلَ لِدُنیاکَ بِقَدرِ عُمْرِکَ فیٖها» ؛ برای دنیای خود به اندازه ای که می خواهی در آن باشی، زحمت بکش. همۀ وجودت را به دنیا نفروش:

«وأنْ تَعْمَلَ لآخِرَتِک بِقَدر بَقائِکَ فیٖها» (3)؛ و برای آخرتت به اندازه ای که می خواهی بمانی، کار کن. آیا ادب و تربیت و عرفان از این بالاتر قابل

1- (12)-بقره(2):281؛«و پروا کنید از روزی که در آن به سوی خدا بازگردانده می شوید،سپس به هرکس آنچه انجام داده به طور کامل داده می شود؛و آنان مورد ستم قرار نمی گیرند[زیرا هرچه را دریافت می کنند، تجسّم عینی اعمال خود آنان است].»
2- (13)-مجموعه ورّام:34/2.
3- (14)-مجموعه ورام:37/2.