نفس: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 22

کسی بخواهد ما را ارزیابی کند، دیگر قدرت ارزیابی کردن ندارد.

وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید:

«ضَربَهُ عِلیٍّ یَومَ الخَندَقِ أفضَلُ مِن عِبادَهِ ثِقْلَینِ» (1)یک عمل علی علیه السلام بالاتر از عبادت ثقلین است، خود علی چه قدر مقام دارد، یا خود پیامبر صلی الله علیه و آله که در قرآن مجید دورنمای مقامشان را پروردگار بزرگ عالم بیان کرده است.

جنبه های وجودی انسان

انسان دارای دو جنبه است:

یک جنبۀ انسان، جنبۀ نفسی اوست. جنبۀ دیگر هم جنبۀ عقلی و نوری اوست.

مبدأ جنبۀ نفسی، یعنی جنبۀ حیوانی و مادی انسان، نطفۀ پدر و رحم مادر است.

منتهای جنبۀ نفسی انسان نیز مرگ و انحلال است. کار اول نطفۀ صلب پدر و رحم مادر است، «خَلَقَ الْأَزْوٰاجَ کُلَّهٰا» . سه قسمت موجودیت ما در جنبۀ نفس و مادی، مربوط به پدر و یک قسمت آن مربوط به مادر است. قطعه ای از نطفۀ پدر، قطعه ای هم از مادر «خَلَقَ الْأَزْوٰاجَ کُلَّهٰا» ، ساختمان بدن ما را تشکیل داده است و ما وارد دنیا شده ایم. حرکت می کنیم تا وقتی که مرگ برسد. مرگ که رسید، این ساختمان مادی را منحل می کند، چیزی را که ما در هفتاد یا هشتاد سال جمع کرده ایم و به بدن، استخوان، گوشت و پوست تبدیل شده، همه اش را تفریق می کند.

جنبۀ دیگر ما جنبۀ عقلی و نوری ماست که ما از آن راه با عالم ربوبیت ارتباط برقرار می کنیم. در این جنبه، مبدأ و منتهای ما خداست: «إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ» (2). این جا برای چه چیزی آمده ایم، آن جا که بودیم، فقط به صورت استعداد بودیم؛ یعنی نیرویی نورانی بودیم که می توانستیم عالی ترین مقامات را به دست آوریم. از عالم الهی ما را به یک بدن مسافرت دادند، منِ انسان در حقیقت، این بدن نیست، موجودیت من، منِ الهیِ است، منِ بدنِ من، در جنبۀ بدنی من کاری