نفس: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 229

و برای جلب این رحمت انسان باید ابتدا در برابر حالت امّاره بودن نفس به اوامر و نواهی خدا که تجلّی در قرآن و وجود پیغمبر و امام دارد، معرفت پیدا کند و بعد هم بدان جامۀ عمل بپوشاند. اگر این کار را بکند، امّاره بودن نفس تبدیل به رحمت الهی می شود.

نفس مطمئنّه

نفس انسان منبع لطف، عنایت، کرامت، رحمت می شود که شکل امّاره بودنش را به ایمان، به طیّبه بودن و به تعبیر قرآن مجید، به مطمئنّه، راضیه و مرضیّه بودن تغییر می دهد (1) و دیگر آن حالت امّاره برای انسان نمی ماند، بلکه به جای آن کیفیّت رحمت خدا در نفس بروز و تجلّی می کند و آن جا که انسان منبع رحمت خدا شود، پیغمبر یا امام و یا مؤمن واقعی می شود، و غیز از آنها اهل خسارت، ضرر، شقاوت و بدبختی هستند.

این حالت امّاره بودن هم برای هر نفسی هست. در این جا علاوه بر معرفت به اوامر و نواهی خدا و پیغمبر و امام، اجرای برنامه های آنها هم لازم است که نتیجۀ آن تبدیل شدن نفس امّاره به نفس رحمانی است؛ وقتی حالت أمّاره نفس به حالت رحمانی یعنی تسلیم در برابر دستورهای الهی تبدیل شد انسان جانشین خدا در زمین می گردد وقتی نفس به حالت رحمانی تبدیل شد، انسان در روی زمین دست خدا، چشم خدا، گوش خدا، قدم خدا می شود، (2)البتّه نه این که خدا گوش و چشم داشته باشد.

این اصطلاح است که ما نمونه ای از دید خدا بشویم، همان هایی که دربارۀ امیرالمؤمنین از طریق روایات وارد شده است که علی عین اللّٰه است؛ یعنی دید امیرالمؤمنین چون اتصال به نفس رحمانی دارد، نفس رحمانی اتصال به خدا دارد.

خدا چه نظری به عالَم و آدم دارند؟ چه نظری به اوضاع و احوال دارند؟ تمام نظر،