نفس: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 31

«یٰا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ* اِرْجِعِی إِلیٰ رَبِّکِ رٰاضِیَهً مَرْضِیَّهً» (1)

بالاترین ظلم را در این عالَم مرتکب شده است آن مسافری که فطرتش می گوید مرا به خدا برسان، انسان به فریاد و ناله اش گوش ندهد.

نالۀ نفس

در منابع شیعه و کتب اهل سنّت آمده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:

اگر مسلمی صدای نالۀ فریادخواه مظلومی را بشنود، اگرچه فریادکننده در مغرب عالَم باشد و او بتواند نالۀ او را جواب دهد و مشکلش را حل کند و نکند،

«فَلَیْسَ بِمُسْلِمْ» (2)مسلمان نیست، چه برسد به این که این فریاد میان خودِ ما باشد و نزدیک ما باشد و با ما باشد و اگر انسان به ناله اش گوش بدهد، ذاتش می گوید که من جهنّم نمی خواهم. آیا شما دوست دارید کسی بیاید کبریت به شما بزند تا آتش بگیرید؟ نه، این همان نخواستن نَفْس است، آیا دلتان می خواهد کسی بیاید شما را در دریایی فرو ببرد و غرقتان کند؟ نه، دلتان می خواهد سنگی از آسمان بیفتد و شما را له کند؟ نه، این ذات و طبیعت نَفْس است، نمی خواهد به جهنّم برود، نمی خواهد گمراه شود، نمی خواهد اهل زنا شود، نمی خواهد به میدان جهاد نرود، نمی خواهد پول در راه خدا ندهد، اگر انسان به فریادش گوش ندهد، به تمام آن آلودگی ها گرفتار می شود، لذا باید به دادش رسید.

تربیت نفس

این که خداوند در قرآن به محاسبه و مراقبه سفارش می کند و می گوید که به فریاد دردمند برسید، برای چیست؟ برای این که اگر انسان غافل و خواب بماند به تمام بدبختی ها دچار می شود و چون همراه انسان است، خودِ او را هم با همۀ بدبختی ها یکی می کند. این طور نیست که در قیامت خدا نَفْس گمراه را از وجود انسان