نفس: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 50

نفسانی دارند که قرآن مجید تحت سه عنوان بسیار مهم از آنها یاد کرده که چون این سه عنوان توضیح لازم دارد، در آینده از آنها بحث خواهیم کرد که خداوند متعال از این گونه مسافران به سوی خودش، با چه عناوین مهمی یاد فرموده است و برای حرکت دادن این نفس در چهار سیر و سفر که در حقیقت، یک سیر «من اللّٰه الی اللّٰه» است، با اعتبارات مختلف یاد کرده است که یک سیر آن بسیار باعظمت است؛ یعنی «من الحقّ الی الحقّ»، از خدا به خدا و «من الحقّ بالحقّ»، از خدا در خدا و «من الخلق الی الحقّ» و آخرین آن هم «من الحقّ الی الخلق» است.

برای دستگیری و نجات کسانی که در این چاه طبیعت گرفتار شده اند، یک حقیقت است، ولی در چهار قسمت و چهار مرحلۀ «من الخلق الی الحق»، «من الحق الی الحق»، «من الحق فی الحق» و «من الحق الی الخلق» که اگر بخواهیم روی خودمان حساب باز کنیم که کدام یک از این چهار سفر را رفته ایم باید بگوییم، هیچ کدامش را نرفته ایم، چون هنوز گرفتار و اسیر خلق هستیم. اسیر هوا و گناه هستیم، اسیر گناهان گوناگون اعضا و جوارح خودمان هستیم، اسیر برخوردها هستیم.

سفر اول:

اشاره

سفر اول «من الخلق الی الحقّ» به کلّی از همه بریدن و به خدا پیوستن است.

منظور این نیست که کسی جامعه را رها کند و در گوشۀ خلوتی عزلت گزیند. اگر کسی از جامعه جدا شد و گوشۀ خلوتی را انتخاب کرد، پیامبر صلی الله علیه و آله دربارۀ او می فرماید: اگر همۀ عمرش را در آن گوشۀ خلوت به روزه و نماز تمام کند، اهل (1)جهنّم است. قرآن می فرماید: یونس پیامبر یک لحظه از خلق عصبانی شد و خلق را رها کرد:

«وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغٰاضِباً» (2)