- پیش گفتار 2
- الف) معنی نفس و انواع آن 4
- فصل اول: کلیات مباحث نفس 4
- اشاره 4
- ب) معرفت نفس 5
- ج) اهمیت مبارزه با نفس 6
- د) آثار مبارزه با نفس 8
- اشاره 8
- 2. رسیدن به بزرگ ترین حکومت و مالکیت 9
- 3. نیرومندترین فرد 9
- 6. بهترین عبادت 9
- 4. غالب ترین فرد 9
- 1. ملاک عقل 9
- 5. برترین فرد 9
- 9. جهاد سودمند 10
- 12. نشانه زیرکی 10
- 8. مایه سلامت 10
- 7. بهترین مردم 10
- 13. عزّت 10
- 10. اصلاح نفس 10
- 11. رستگاری 10
- 17. رهایی از گناهان و رسیدن به مکارم 11
- 14. زنده کردن جوان مردی 11
- 18. رسیدن به بالاترین درجات 11
- 16. دست یابی به ملاک دین 11
- 15. حفظ ارزش و اعتبار 11
- 24. برترین ادب 12
- 20. کامل شدن تقوا 12
- 22. غلبه بر شیطان 12
- 19. بهشت 12
- 21. محبت خدا 12
- 23. درک شریعت 12
- ه_) جایگاه مبارزه با نفس در سیر و سلوک 13
- 28. عارف 13
- 26. کرامت الهی 13
- 25. رُشد 13
- 27. تحسین دیگران 13
- فصل دوم: مبارزه با شهوت 15
- اشاره 15
- آهن تافته هم نمی سوزاند 16
- آثار پرهیز از نگاه حرام 18
- ازدواج، بهترین راه پیروزی بر شهوت 18
- فضیل، از راهزنی تا زاهدی 19
- عاقبت پیروی از هوای نفس 19
- شاگرد بزاز 20
- زلیخا 22
- جوان خارکن و دختر پادشاه 27
- اشاره 33
- فصل سوم: مبارزه با مال پرستی 33
- علی، آری؛ دنیا، نه 34
- مبارزه ثروت و ایمان 35
- علی(ع) یا عسل؟ 37
- فرار از آتش بیت المال 38
- رمز دیدار با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 38
- در آغوش نوعروس یا میدان نبرد 42
- اشاره 42
- فصل چهارم: مبارزه با راحت طلبی و زندگی زاهدانه 42
- زهد و قناعت همراه با ثروت انبوه 43
- زهد و ساده زیستی آیت الله کوهستانی 45
- زهد مولای متقیان، علی(ع) 45
- زهد و استغنای وحید بهبهانی 48
- زهد و اخلاص آیت الله بلاغی 49
- گسست زنجیر شیطان 52
- جواب تو را بعداً می گویم 54
- اشاره 54
- فصل پنجم: مبارزه با تکبر و عجب 54
- عجب در علم 54
- آفت های علم بی تزکیه 54
- اشاره 54
- نشستن فقیر کنار ثروتمند 55
- فروتنی سلمان فارسی 56
- عیسی(ع) و شستن پای حواریون 57
- پیشه محمد بن مسلم 57
- عاقبت عجب 58
- عاقبت خودپسندی 58
- کوچکی ریاست 59
- قدرت یقین، خطر عجب 59
- کیفر صحابی مغرور 60
- غرور شتر 61
- نیابت ولی عصر (ع) به چنین مردانی می رسد 63
- فصل ششم: مبارزه با ریاست طلبی 63
- اشاره 63
- در دلش میل به مرجعیت ندارد 64
- ترک نماز جماعت 65
- از من سزاوارتر وجود دارد 66
- معیار خدایی 67
- چشم پوشی از درجه 67
- گذشتن از ریاست 68
- خودداری از قبول ریاست و مرجعیت عامه 69
- چرا در تشییع جنازه آیت الله بروجردی حاضر نشدم؟ 70
- فصل هفتم: مبارزه با خشم و انتقام 72
- اشاره 72
- رفتار امام صادق(ع) با غلام 73
- اشک کباب سبب طغیان آتش است! 73
- شهادت حمزه و صبر رسول خدا صلی الله علیه و آله 73
- ترحم بر گنهکار پشیمان 74
- ادای حق الناس پیش از توبه 75
- بردباری شیخ 76
- نمونه ای از اخلاق امام کاظم(ع) 77
- پرهیز از غضب 79
- فصل هشتم: مبارزه با کینه و حسد 81
- اشاره 81
- نوح و شیطان 82
- حسرت موسی(ع) 83
- سبب برتری 83
- شخصی که رسول اکرم صلی الله علیه و آله او را اهل بهشت خواند 84
- عاقبت حسادت 86
- کار عجیب حسود 87
- عبدالله بن ابی 89
- مسجد حسادت 90
- حسادت به خویشان 92
- کتاب نامه 93
- الف) کتاب 93
- ب) نشریه 94
واسطه آن، قابیل برادر خود هابیل را کشت و به عذاب الهی هلاک شد».(1)
حسرت موسی(ع)
حسرت موسی(ع)
«حضرت موسی(ع) شخصی را در کنار عرش خدا در مقام عالی مشاهده کرد. حسرت برد که او نیز در چنان مقامی قرار گیرد. [پس] به خدا عرض کرد: «خدایا! چه چیز باعث شده که این شخص دارای چنین مقام ارجمندی گشته است؟
خداوند به موسی(ع) وحی کرد: او در دنیا حسود نبود و نسبت به مردم حسد نمی ورزید. به این خاطر در کنار عرش الهی قرار گرفته است».(2)
سبب برتری
سبب برتری
ابوالقاسم جنید بن محمد بن جنید، ملقب به سیدالطائفه، از بزرگان و مشاهیر عرفان است. اصلش از نهاوند و مقیم بغداد بود. سی بار پیاده به حج رفت. پایه طریقت و شیوه عرفانی او صحو، یعنی هشیاری و بیداری است؛ برخلاف پیروان بایزید بسطامی که سکر، یعنی ناهشیاری را پایه طریقت خود قرار داده اند. وی در طریقت عرفانی خود، سخت پای بند شریعت بود. [بیشتر] سلسله های عرفانی، خود را به او منسوب می کنند. جنید در سال 297 ه_ . ق درگذشت.
1- یک صد موضوع، پانصد داستان، ص 309.
2- داستان ها و پندها، ج 6، الکُنی و الالقاب، ج 2؛ ص 335.