خویشتن پنهان: شرح ده نکته ازمعرفت نفس صفحه 188

که هست، جا نمی خواهد. اگر «جا» پیداکرد، دیگر نفس نیست، چون نفس فقط هست، بدون جا و مکان. باز مواظب باشید ممکن است هنوز این سایه بر ذهن شما حاکم باشد که اگر نفس ما در جایی نیست و شکلی ندارد پس نیست، این به جهت آن است که هنوز نرسیده اید به این که می شود چیزی فقط باشد. از طریق معرفت نفس می توان یک قدم جلو آمد و خود را طوری احساس کرد که فقط «هست»، بدون زمان و مکانی خاص. باز تأکید می کنم حجابی که خود را به ما تحمیل می کند تا وجود هر چیزی را که خواستیم بپذیریم در «جایی» پیدایش کنیم، باعث می شود که واقعی ترین واقعیات که خودمان هستیم از منظر ما گم شود.

اگر از شما بپرسند: «من» هست یا نیست؟ خواهید گفت: «هست». دیگر جای این پرسش نیست که چگونه هست، چون فقط هست، چون روشن تر از «هست» یا «وجود» چیزی نیست که انسان بخواهد از طریق آن چیز نفس خود را بفهمد. وقتی سخن می گوئید حضور نفس ناطقه برایتان روشن است وگرنه سخن گفتن و گوش دادن را به خودتان نسبت نمی دادید. نفسی هست که سخن می گوید و یا به سخن کس دیگر گوش می دهد ولی «هستِ» او ماوراء چگونگی است. فقط هست و حالا سخن گفتن و گوش دادن را با نظر به احساسِ هست بودن نفس به خود نسبت می دهید و می گویید: «من» گفتم و «من» شنیدم.

حضورِ «کامل» نفس

این نوع بودن -که نفس ناطقه ی شما همه جا هست ولی جای خاصی ندارد- را اصطلاحاً «حضور کامل» می گویند. وقتی گفته می شود نفس ناطقه در بدن «حضور کامل» دارد، به این معنی است که همه جای بدن هست و محدود به جای خاصی نمی باشد.

به این جهت حضور نفس در بدن را تحت عنوان «حضور کامل» نام می بریم که مثل حضور هوا در این اطاق نیست که در جای خاصی هست و محدود به مکان است. نفس ناطقه همه جا هست بدون آن که محدود به جای خاصی باشد و اتفاقاً اگر همه جا بودنِ نفس مثل همه جا بودن هوا باشد، همه جا نیست و در نتیجه حضورش کامل نیست. زیرا این قطعه از هوا که این طرف اطاق هست در آن طرف اطاق نیست. بهترین تعبیر برای حضور کامل نفس آن است که متوجه باشیم مکان برایش معنی ندارد نه این که همه جای مکان ها حاضر باشد که یک نحوه مکان مندی برایش قائل باشیم. اگر من همه جا هستم و دستم را «من» تکان می دهم و سرم را هم