خویشتن پنهان: شرح ده نکته ازمعرفت نفس صفحه 263

1- سوره ی حجر، آیه ی 39 و 40 و نیز سوره ی ص، آیه ی 82 و 83.

ذاتی شان پائین تر آورده اند و با آرزوهای دنیایی و کثرتِ کلام و تعلق به کثرات در دنیا، آن را پراکنده کرده اند، در نتیجه زمینه ی نفوذ شیطان در خیال آن ها فراهم شده و شیطان خیالات آن ها را در اختیار گرفته است، براساس همین قاعده به ما دستور داده اند خود را از کثرت غذاها و سفره های رنگین و حرف های زیادی و نگاه های افراطی به دنیا و خودنمایی - که یک نوع جلب نظر انسان های کثیر است- دور کنیم تا در وحدت ذاتی خود پایدار بمانیم و راه نفوذ شیطان را سدّ کنیم و او را مأیوس نمائیم. خداوند به مردها توصیه می کند: «به نامحرم نگاه نکنند» و به زن ها می فرماید: با حفظ حجاب نگاه های کثیر را از خود دور کنند، کاری نکنید که ذهن ها به شما جلب شود، همه ی این دستورات جهت حفظ وحدت ذاتی انسان است که با اُنسِ با وحدت حضرت اَحدی ایجاد و پایدار می ماند.

حقیقت انسان

در جلسات قبل عرض شد که صفات متکثر در انسان به صورت جامع موجود است و به همین جهت وحدت ذات انسان را از او سلب نمی کند و به همین جهت انسان در عین داشتن صفاتی مثل شنیدن و دیدن و تعقل کردن، همه ی این صفات را به «منِ» خود نسبت می دهد و احساس یگانگی در خود دارد و خود را یک واقعیت واحد احساس می کند. این نشان می دهد حقیقت ما، «وحدت ما»ست و این وحدت چیزی نیست که عارض ما شده باشد بلکه برعکس، آنچه عامل کثرت شخصیت ما می شود عارضی است، زیرا ملاحظه فرمودید هر موجود مجردی دارای وحدت ذاتی است و تقسیم بردار نیست و بر این اساس توصیه های دینی دعوتی است برای حفظ حقیقت انسان و تلاش شیطان تلاشی است تا انسان را از حقیقت خود که همان وحدت ذاتی است، خارج کند و از آن جایی که آنچه شیطان پیشنهاد می کند مطابق جان انسان ها نیست و عارض بر جان انسان ها است قرآن می فرماید: «إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطَانِ کَانَ ضَعِیفًا»(1) نقشه های شیطان، نقشه های ضعیفی است. چون انسان در اولین فرصت که به خود آمد متوجه نقص های القائات شیطانی می شود.