توبه آغوش رحمت صفحه 233

اگر آنچه را در دل دارید پنهان کنید یا آشکار سازید خدا می داند، و شما را به آن محاسبه خواهد کرد.

به همین دلیل موسی مأمور می شود در جواب فرعون که در مسأله ی معاد تردید می کرد، و از زنده شدن قرون پیشین و حساب و کتابشان اظهار تعجب می نمود بگوید:

«. . . عِلْمُهٰا عِنْدَ رَبِّی فِی کِتٰابٍ لاٰ یَضِلُّ رَبِّی وَ لاٰ یَنْسیٰ» (1).

علم و آگاهی آن در پیشگاه پروردگار من در کتابی ثبت است، و پروردگار من نه اشتباه می نماید و نه فراموش می کند (2).

در هر صورت مسأله ی قیامت و محشر و روزی که اولین و آخرین برای محاسبه ی اعمال و نیاتشان در آن جمع می شوند، از مصادیق غیب است و اعتقاد و ایمان به آن با کمک گیری از آیات قرآن و روایات، از زیباییهای معنوی و عامل تربیت و رشد و کمال، و دارای آثار و نتایج بسیار مفیدی در حیات انسان است.

حساب

مسأله ی حسابرسی اعمال و اخلاق و عقاید مردم در روز قیامت، و بررسی کتاب حیات و زندگی آنان، حقیقتی است که آیات قرآن و معارف الهیه به صورتی وسیع و گسترده مطرح کرده اند.

قابل باور نیست که پاکان عالم عمری را در درستی و صدق و راستی، و پاکی و صحت عمل، و همراه با اخلاق حسنه بسر برند، و دیگران را از منافع وجود خود بهره مند سازند، و پرونده ی آنان با مرگشان برای ابد بسته شود، و به حساب