توبه آغوش رحمت صفحه 283

هرکس، و در هر موضوعی اندیشه لازم است، و توجه به حضرت حق و قیامت واجب است، مباد که زبان، انسان را دچار گناهانی کند که توبه از آن مشکل و جبران خسارتش محال باشد.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: با مؤمن و مخالف، سخن به نیکی و خوبی بگویید، گفتارتان با تمام مردم جز گفتار نیک و پسندیده و منطقی نباشد.

با مردم مؤمن باید با گشاده رویی و نشاط و انبساط سخن گفت آن هم سخن به نیکی و خوبی، و با مخالفان باید به گونه ای حرف زد که سبب جذب آنان به ایمان گردد، و اگر زمینه ی جذب وجود نداشته باشد انسان و سایر برادران مؤمنش از شر او در امان روند، سپس حضرت فرمودند: مدارای با دشمنان خدا برترین صدقه ی انسان به خودش و برادران ایمانی اش می باشد (1).

از حضرت باقر علیه السلام در توضیح آیه ی شریفه ی: «وَ قُولُوا لِلنّٰاسِ حُسْناً» روایت شده: با مردم به نیکوترین گفتاری که دوست دارید به شما گفته شود سخن بگویید چرا که خداوند نسبت به افرادی که در گفتارشان نسبت به اهل ایمان و مردم محترم، لعنت و بدگویی و طعنه و ناسزاست و در کلامشان اصرار بی جاست بغض و کینه دارد، و دوستدار مردم باحیا و بردبار و ضعیف و پارسا پیشه است (2).

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:

کَلامُ ابْنِ آدَمَ کُلُّهُ عَلَیْهِ لَا لَهُ اِلَّا اَمْرٌ بِالْمَعْروفِ، وَ نَهْیٌ عَنِ الْمُنْکَرِ، اَوْ ذِکْرُ اللّٰهِ (3).

همه ی سخن فرزند آدم به زیان اوست نه به سودش، مگر امر به معروف و نهی از منکر و ذکر خدا.

1- 1) - تفسیر صافی: 1 / 152، ذیل آیه ی 83 سوره ی بقره؛ بحار الأنوار: 72 / 401، باب 87، حدیث 42.
2- 2) - تفسیر عیاشی: 1 / 48، حدیث 63؛ تفسیر صافی: 1 / 152، ذیل آیه ی 83 سوره ی بقره؛ بحار الأنوار: 71 / 161، باب 10، حدیث 19.
3- 3) - مواعظ العددیه: 87.