آثار گناه در زندگی و راه جبران صفحه 88

آنچه از آیات و روایات استفاده می شود این است که اجل حتمی، قابل تقدیم و تأخیر نیست؛ چنان که خداوند متعال می فرماید: «فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَهً وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ»؛(1) «هنگامی که اجل آنان فرا رسد، نه ساعتی به عقب می افتد و نه ساعتی به جلو (منظور اجل حتمی و مرگ طبیعی است».

امّا اجل غیر حتمی قابل تقدیم و تأخیر است، اموری هست که اگر انسان آن ها را انجام دهد یا ترک نماید، جلوی بلا و حادثه را می گیرد، در نتیجه مرگ زودرس و نا به هنگام به سراغ انسان نمی آید و عمر انسان به نهایت خود می رسد.

اموری نیز وجود دارد که اگر انسان آن ها را انجام دهد یا ترک کند، سبب می شود عمر انسان کوتاه گردد و مرگ زود رس به سراغش بیاید.

اگر در روایات از اموری نام برده شده است که سبب طولانی شدن عمر انسان و یا اموری ذکر شده است که سبب کوتاه شدن عمر انسان می شود، اشاره به همین اجل غیر حتمی است.

صدقه عامل دفع بلا

مرحوم صدوق رحمهم الله در کتاب امالی از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که حضرت فرمود: «روزی حضرت عیسی علیه السلام با جمعی از حواریّون از کنار جماعتی می گذشتند که مشغول شادمانی بودند، وقتی حضرت عیسی دلیل شادمانی