توبه و بازگشت صفحه 19

ترک کرده، افزون بر پشیمانی، به جا آوردن قضای نمازهای واجب است و کسی که مرتکب گناه مالی شده است، افزون بر پشیمانی از کارش، باید حق الله یا حق الناس اموالش را به صاحبان آن باز گرداند. خلاصه اینکه باید تا حد امکان کوتاهی های گذشته اش را جبران کند و ویژگی ها و عادت های بدی را که در جامعه رواج داده است، برطرف سازد. سوم اینکه حال توبه باید همیشه و پا بر جا باشد؛ زیرا انسان پیوسته در معرض وسوسه های شیطان قرار دارد و محتاج مراقبت همیشگی است.

امر به توبه

در آیه ای از کلام الله مجید آمده است: «وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ؛ از پروردگارتان [برای گناهانتان] آمرزش بخواهید، آن گاه به سوی او رو آورید.» (هود: 3) و در آیه ای دیگر می خوانیم: «تُوبُوا إِلَی اللّهِ جَمیعًا أَیُّهَا الْمُؤمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛ ای اهل ایمان! همگی به سوی خدا باز گردید [و] از تمام گناهان خود توبه کنید، باشد که رستگار شوید.» (نور: 31) خداوند کریم هماره راه توبه و بازگشت به نور و حقیقت را به روی بندگان می گشاید و می فرماید «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللّهِ تَوْبَهً نَصُوحًا؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! به درگاه خدا توبه کنید؛ توبه ای خالص». (تحریم: 8)

در این آیات، خداوند کریم، اهل ایمان و غیر آنان را به توبه فرا می خواند. اطاعت از اوامر الهی، موجب آمرزش و نافرمانی از اوامر خداوند، سبب عذاب اخروی و پستی و خواری دنیا و آخرت و هلاکت ابدی می شود.

راه توبه حقیقی

توبه، کاری ساده و آسان نیست، بلکه با یک سلسله شرایط معنوی و عملی تحقق می پذیرد. رسیدن به پشیمانی از گناه، تصمیم گرفتن به ساختن آینده ای ملکوتی و پاک، تبدیل رذیله های اخلاقی به فضائل و نیکی، اصلاح اعمال، جبران گذشته و کارهایی مانند آن، از مقدمات و شرایط اولیه توبه است خداوند منّان از