دانستنیهای علوی1 صفحه 1009

جالب است که امام در این نامه، قرآن به نیزه کردن سپاه معاویه را پیش بینی می کند.

این بود قسمتی از مضامین نامه هایی که میان امام و معاویه رهبر گروه قاسطین رد و بدل شد. گاهی گفته می شود که چرا امام این قدر با معاویه مکاتبه نمود و بهتر بود که به او اعتنا نمی کرد، ولی این

کار برای اتمام حجت به معاویه و اهل شام لازم بود و لذا می بینیم که با وجود این نامه ها، باز هم گروهی از اصحاب امام پیش از آغاز جنگ صفین به امام پیشنهاد کردند که باز هم به معاویه و یاران او نامه بنویسد و آنان را به اطاعت خود بخواند تا کاملا حجت بر آنان تمام شود و امام نیز پیشنهاد آنان را عملی کرد و نامه ای به معاویه و همراهان او نوشت و آنان را به حفظ خون مسلمانان دعوت کرد ولی معاویه در پاسخ آن شعری نوشت و بر جنگ اصرار کرد. (158)

معاویه و جریر بجلی فرستاده امام به شام

پس از یاران جنگ جمل و انتقال امام از مدینه به کوفه که خود داستان مفصلی دارد، امام تصمیم گرفت که کار معاویه را یکسره کند و به خود سری های او در شام خاتمه دهد. در این هنگام جریربن عبدالله بجلی حاکم همدان وارد کوفه شده بود و چون از قصد امام آگاهی یافت پیشنهاد کرد که امام او را به سوی معاویه بفرستد تا معاویه را به راه آورد. او به امام گفت: من با معاویه دوستی دارم، بگذار پیش او بروم و او را به اطاعت تو دعوت کنم. مالک اشتر به امام گفت: او را نفرست که به خدا سوگند میل او به معاویه است. امام گفت: او را رها کن تا ببینیم چگونه به سوی ما بر می گردد. (159)

امام پیشنهاد جریر را پذیرفت و چون خواست او را اعزام کند به او گفت: می بینی که اصحاب پیامبر که اهل دین و اندیشه هستند در کنار من قرار گرفته اند و من تو را برای اهل شام

انتخاب کردم چون پیامبر درباره تو گفته است که تو از نیکان اهل یمن هستی. با نامه من نزد معاویه برو اگر به آنچه که مسلمانان وارد شده اند وارد شد که هیچ و گرنه پیمان صلح را لغو کن و به او برسان که من به امیر بودن او راضی نیستم و مردم نیز به جانشینی او رضایت نمی دهند.

جریر با نامه امام به شام رفت و بر معاویه وارد شد و پس از حمد و ثنای الهی گفت:

ای معاویه مردم مکه و مدینه و بصره و کوفه و حجاز و یمن و مصر و عروض و عمان و بحرین و یمامه با پسر عمویت (علی) بیعت کرده اند و کسی جز مردم این قلعه هایی که تو در آن هستی باقی نمانده است، اگر سیلی از بیابان های آن جاری شود آن را غرق می کند و من نزد تو آمده ام و تو را به آنچه باعث هدایت و رشد تو در بیعت با این مرد می شود دعوت می کنم. جریر پس از ذکر این سخنان، نامه امام را تحویل معاویه داد. (160)

نامه امام به معاویه که توسط جریر به او داده شد با تفاوت هایی اندکی در منابع تاریخی فراوانی آمده است. (161) و مرحوم سید رضی نیز قسمت هایی از آن را در نهج البلاغه آورده و ما اکنون ترجمه متن آن نامه را به نقل از وقعه صفین در زیر می آوریم: